آیین ها در شاهنامه ی فردوسی - ۱۳ - آیین برهمن - ۳ - آز و نیاز از دید برهمن

برگزید هایی از شاهنامه ی فردوسی 

***

آیین ها در شاهنامه ی فردوسی - ۱۳ - آیین برهمن - ۳ - آز و نیاز از دید برهمن

***

 اسکندر در گفتگو با برهمن:

 بپرسید خشکی فزونتر گر آب/بتابد برو بر همی آفتاب -

 برهمن چنین داد پاسخ به شاه/که هم آب را خاک دارد نگاه -

 بپرسید کز خواب بیدار کیست/به روی زمین بر گنهکار کیست - 

که جنبندگانند و چندی زیند/ندانند کاندر جهان برچیند -

 برهمن چنین داد پاسخ بدوی/که ای پاکدل مهتر راست گوی -

 گنهکارتر چیز مردم بود/که از کین آزش خرد گم بود -

 چو خواهی که این را بدانی درست/تن خویشتن را نگه کن نخست -

 که روی زمین سر بسر پیش تست/تو گویی سپهر روان خویش تست - 

همی رای داری که افزون کنی/ز خاک سیه مغز بیرون کنی -

 روان ترا دوزخ است آرزوی/مگر زین سخن باز گردی به خوی -

 دگر گفت بر جان ما شاه کیست/به کژی به هر جای همراه کیست -

 چنین داد پاسخ که آز و نیاز/دو دیوند بیچاره و دیو ساز -

 یکی را ز کمی شده خشک لب/یکی از فزونیست بی خواب شب -

 همان هر دو را روز می بشکرد/خنک آنکه جانش پذیرد خرد - 

بپرسید پس شاه فرمانروا/که حاجت چه باشد شما را به ما -

 بگفتند کای شهریار بلند/در مرگ و پیری تو بر ما ببند -

 چنین داد پاسخ ورا شهریار/که با مرگ خواهش نیاید به کار - 

برهمن بدو گفت کای پادشا/جهاندار و دانا و فرمانروا -

 چو دانی که از مرگ خود چاره نیست/ز پیری بتر نیز پتیاره نیست -

 جهان را به کوشش چه جویی همی/گل زهر، خیره چه بویی همی -

 ز بهر کسان رنج بر تن نهی/ز کم دانشی باشد و ابلهی -

 پیامست از مرگ موی سپید/به بودن چه داری تو چندین امید - 

بهادر امیرعضدی