برگزیده هایی از شاهنامه فردوسی.
***
(194) - مترادف ِ اصطلاح ِ "خوش قدم" در شاهنامه ی فردوسی.
***
ردّ ِ پای ریشه ی اصطلاحاتِ عامیانه در شاهنامه
***
مترادف اصطلاح "خوش قدم*" (مبارک، خجسته، فرخنده، خوش یمن)، در شاهنامه فردوسی:
چو آمد به درگاه، سام سوار/پذیره شدش نوذر شهریار-
به فرخ پی نامور پهلوان/جهان سر به سر شد به نوی، جوان-
و
همه پهلوانان فرخنده پی/نشستند بر تخت کاووس کی-
و
وزان بیشه بهرام شد تا به ری/ابا او دلیران فرخنده پی-
و
بگفتند با شاه کاووس کی/که برخوردی از ماه فرخنده پی-
و
چو زو آگهی یافت کاووس کی/که آمد ز ره پور فرخنده پی-
و
رسید آنگهی نزد کاووس کی/یل پهلو افروز فرخنده پی-
و
یکی آفرین کرد پرمایه کی/که ای نامداران فرخنده پی-
....................................................................
پ ن:
* قدم: در سرتاسر شاهنامه، یکبار هم واژه ی قدم، به قیدِ قلمِ حکیم پارسی گوی طوس در نیامده.
بهادر امیرعضدی
برگزیده هایی از شاهنامه فردوسی.
***
(193) - مترادف ِ اصطلاح ِ " چه خوابی برایت دیده " در شاهنامه ی فردوسی.
***
ردّ ِ پای ریشه ی اصطلاحاتِ عامیانه در شاهنامه
***
هومان به پیران ویسه:
بشد تیز هومان هم اندر زمان/ شده گونه از روی و آمد دمان-
بپیران چنین گفت کای نیک بخت/بد افتاد ما را ازین کار سخت-
نخست ای برادر مرا نام برد/ ز کین سیاوش بسی برشمرد-
بجز بر تو، بر کس، ندیدمش مهر/فراوان سخن گفت و نگشاد چهر-
ازین لشکر اکنون، ترا خواستست/ندانم که بر دل چه آراستست*-
برو تا ببینیش نیزه بدست/تو گویی که بر کوه دارد نشست-
ابا جوشن و ترگ و ببر بیان/ بزیر اندرون ژنده پیلی ژیان-
..........................................................................
پ ن:
نمی دانم که چه خیال خامی در سر می پزد. چه خواب برایت دیده.
بهادر امیرعضدی
برگزیده هایی از شاهنامه فردوسی
***
رجز خوانی در شاهنامه - 31 - رجز خوانی شاه مازندران برای کیکاووس
***
رجز خوانی، از فراز های شور انگیز و گرمی بخش آوردگاه نبرد های تن به تن یلان در شاهنامه
***
رجز خوانی شاه مازندران برای کیکاووس:
چنین داد پاسخ به کاووس کی/که گر آب دریا بود نیز می-
مرا بارگه زان تو برترست/هزاران هزارم فزون لشکرست-
به هر سو که بنهند بر جنگ رونماند به سنگ اندرون رنگ و بوی-
بیارم کنون لشکری شیرفش/برآرم شما را سر از خواب خوش-
ز پیلان جنگی هزار و دویست/که در بارگاه تو یک پیل نیست-
از ایران برآرم یکی تیره خاک/بلندی ندانند باز از مغاک-
بهادر امیرعضدی
برگزیده هایی از شاهنامه فردوسی
***
جایگاه متفاوت خرد در شاهنامه
***
حکیم "خردمند" و کلان نگرِ طوس، گاه خرد، به روا، این بنیان و حرف اول و آخر شاهنامه اش را در مواقع و مراحلی به چالش می کشد.
چه گفت آن سراینده مرد دلیر/که ناگه برآویخت با نره شیر-
که گر نام مردی بجویی همی/رخ تیغ هندی بشویی همی-
ز بدها نبایدت پرهیز کرد/که پیش آیدت روز ننگ و نبرد-
زمانه چو آمد بتنگی فراز/هم از تو نگردد به پرهیز باز-
چو همره کنی جنگ را با خرد/دلیرت ز جنگ آوران نشمرد-
خرد را و دین را رهی دیگرست/سخنهای نیکو به بند اندرست-
شاه مازندران ، خرد و خرد ورزی را در هنگامه و گیر و دار نبرد بر نمی تابد و خرد را دست و پا گیر می داند.
شاه مازندران به سپاهیانش:
ز لشکر یکایک همه برگزید/ازیشان هنر خواست کاید پدید-
چنین گفت کامروز فرزانگی/جدا کرد، نتوان ز دیوانگی-
همه راه و رسم پلنگ آورید/سر هوشمندان به چنگ آورید-
بهادر امیرعضدی
برگزیده هایی از شاهنامه فردوسی.
***
(195) - مترادف ِ اصطلاح ِ "هر که نامخت از گذشت روزگار" در شاهنامه ی فردوسی.
***
ردّ ِ پای ریشه ی اصطلاحاتِ عامیانه در شاهنامه
***
"هر که نامخت از گذشت روزگار/هیچ ناموزد ز هیچ آموزگار"
***
پیام کیکاووس، در نامه به شاه مازندران:
کنون گر شوی آگه از روزگار/روان و خرد بادَت آموزگار-
بهادر امیرعضدی