آیین ها در شاهنامه ی فردوسی - ۵ - آیین زرتشت - زرتشت و دین بهی در شاهنامه - ۲

برگزیده هایی از شاهنامه فردوسی 

*** 

زرتشت و دین بهی در شاهنامه - ۲

***

گشتاسب و فرمان دادن به گذاردنِ گنبد، بر آتش زرتشت (آتشکده ی مهر برزین)، و گسترش دین بهی:

پس آزاده گشتاسپ برشد به گاه / فرستاد هرسو به کشور سپاه – 

  پراگنده اندر جهان موبدان / نهاد از بر آذران گنبدان – 

گشتاسب و تدارک نمادهای دین بهی (نخست آتش زرتشت را بنا نهاد. و با کاشتنِ سروِ کشمر، بنیاد دین بهی را بر رشد و شکوفایی و زایش نهاد) :

نخست آذر مهربرزین نهاد/ به کشمر نگر تا چه آیین نهاد –

 یکی سرو آزاده بود از بهشت/ به پیش در آذر آن را بکشت – 

گشتاسب لوحه ی ِ پذیرش ِدین بهی را برسرو کشمر نگاشت:

 نبشتی برِ زاد سرو سهی / که پذرفت گشتاسپ دین بهی – 

گشتاسب سرو کشمر را گواه گرفت که در راه داد و خرد گام بر دارد:

گوا کرد مر سرو آزاد را / چنین گسترانَد خرد، داد را –

با همت و عزمِ گشتاسب، "دین بهی"، شاخ و برگ میزند و سایه می گستراند. و شاهنامه با آرایه هایی ظریف و نمادین، این روند را به رخ می کشد:  

در ایوان گشتاسپ بر سوی کاخ / درختی گشن بود بسیار شاخ -

 همه برگ وی پند و بارش خرد /  کسی کو خرد پرورد کی مُرَد - 

خجسته پی و نام او زردهشت / که آهرمن بدکنش را بکشت -  

چو چندی برآمد برین سالیان / مران سرو استبر گشتش میان -

 چنان گشت آزاد سرو بلند / که برگرد او برنگشتی کمند - 

چو بسیار بر، گشت و بسیار شاخ / بکرد از برِ او یکی خوب کاخ –