و.ک(357)
970910
برگزیده هایی از شاهنامه ی فردوسی
***
رستم، پیر و مرشد خود، گودرز را می ستاید
***
گودرز، پیر و مرشد رستم دستان. ستودن گودرز توسط رستم
***
سپنجاب و سغدش به گودرز داد/بسی پند و منشور آن مرز داد -
ستودش فراوان و کرد آفرین/که چون تو کسی نیست ز ایران زمین -
بزرگی و فر بلندی و داد/همان بزم و رزم از تو داریم یاد -
ترا با هنر گوهرست و خرد/روانت همی از تو رامش برد -
روا باشد ار پند من بشنوی/که آموزگار بزرگان تویی -
و.ک(358,1)
970912
برگزیده هایی از شاهنامه ی فردوسی
***
پرسش و پاسخ بین موبدان و بزرگمهر
***
بزرگمهر در برابر هر پرسش موبدان آنها را با پاسخی درخور و شایسته مواجه میکند.
***
پرسش:
دگر آنک پرسد که دشمن کراست / کزو دل همیشه بدرد و بلاست -
پاسخ:
چو گستاخ باشد زبانش به بد / ز گفتار او دشمن آید، سزد -
پرسش:
دگر آنک پرسید دشوار چیست / بیآزار را دل پر آواز کیست -
پاسخ:
چو بد بود و بد ساز با وی نشست / یکی زندگانی بود چون کبست -
پرسش:
دگر آنک گوید گوا کیست راست / که جان وخرد بر گوا بر گواست -
به از آزمایش ندیدم گوا / گوای سخنگوی و فرمانروا -
پاسخ:
زیانکارتر کار گفتی که چیست / که فرجام ازان بد بباید گریست -
چو چیره شود بر دلت بر هوا / هوا بگذرد همچو باد هوا -
پشیمانی آرد بفرجام سود / گل آرزو را نشاید بسود -
و.ک(358,2)
970913
برگزیده هایی از شاهنامه ی فردوسی
***
پرسش و پاسخ بین هرمزد و کسری
***
کسرا انوشیروان برای جایگزینی هرمزد به جانشینی خود، در حضور موبدان و سران و ملازمان دربار، دانش و هوش هرمزد را محک میزند. و هرمزد با شایستگی از پس پاسخ به پرسش های کسرا بر می آید.
***
پرسش:
دگر آنک گوید که گردان ترست / که چون پای جویی بدستت سرست -
پاسخ:
چنین دوستی مرد نادان بود / سرشتش بد و رای، گردان بود -
دگر آنک گوید ستمکاره کیست / بریده دل ازشرم و بیچاره کیست -
پاسخ:
چو کژی کند مرد، بیچاره خوان / چو بی شرمی آرد، ستمکاره خوان -
هرآنکس که او پیشه گیرد دروغ / ستمکاره ای خوانمش بیفروغ -
پرسش:
تباهی که گفتی ز گفتار کیست / پرآزارتر درد آزار کیست -
پاسخ:
سخن چین و دو روی و بیکار مرد / دل هوشیاران کند پر ز درد -
بهادر امیرعضدی
و.ک(362)
970915
برگزیده هایی از شاهنامه ی فردوسی
***
آزمون و محک زدن دانش و هوش هرمزد
***
کسرا انوشیروان برای جایگزینی هرمزد به جانشینی خود، در حضور موبدان و سران و ملازمان دربار، بزرگمهر خردمند را برای آزمون و محک زدن دانش و هوش هرمزد می گمارد. و هرمزد با شایستگی از پس پاسخ به پرسش های بزرگمهر خردمند بر می آید.
***
نخستین سخن گفت بوزرجمهر / که ای شاه نیک اختر خوب چهر-
پرسش:
چه دانی کزو جان پاک و خرد / شود روشن وکالبد برخورد –
پاسخ:
چنین داد پاسخ که دانش به است / که داننده برمهتران بر مه است -
بدانش بود مرد را ایمنی / ببندد ز بد دست اهریمنی -
دگر بردباری و بخشایشست / که تن را بدو نام و آرایشست –
پرسش:
بپرسید کز نیکوی سودمند / بگو ازچه گردد چو گردد بلند-
پاسخ:
چنین داد پاسخ که آنک از نخست / بنیک و بد آزرم هرکس بجست –
پرسش:
بکوشید تا بردل هرکسی / ازو رنج بردن نباشد بسی -
پاسخ:
چنین داد پاسخ که هرکس که داد / بداد از تن خود همو بود شاد –
نگه کرد پرسنده بوزرجمهر / بدان پاکدل مهتر خوب چهر -
بزرگمهر خردمند:
کنون هرچ دانم بپرسم ز داد / تو پاسخ گزار آنچ آیدت یاد –
هرمزد:
سخن هرچ او گفت پاسخ دهم/ بدین آرزو رای فرخ نهم -
پرسش:
ز فرزند کو بر پدر ارجمند / کدامست شایسته و بی گزند –
پاسخ:
ز فرزند پرسید دانا سخن / وزو بایدم پاسخ افگند بن -
به فرزند باشد پدر شاددل / ز غمها بدو دارد آزاد دل -
اگر مهربان باشد او بر پدر / به نیکی گراینده و دادگر –
پرسش:
ببخشایش دل سزاوار کیست / که بر درد او بر بباید گریست -
پاسخ:
دگر آنک بر جای بخشایست / برو چشم را جای پالایشست –
پرسش:
ز کردار نیکی پشیمان کراست / که دل بر پشیمانی او گواست -
پاسخ:
بزرگی که بختش پراگنده گشت / به پیش یکی ناسزا بنده گشت -
ز کار وی ار خون خروشی رواست / که ناپارسایی برو پادشاست –
پرسش:
سزا کیست کو را نکوهش کنیم / ز کردار او چون پژوهش کنیم -
پاسخ:
دگر هر که با مردم ناسپاس / کند نیکویی ماند اندر هراس -
هران کس که نیکی فرامش کند / خرد رابکوشد که بیهش کند –
و.ک(362)
970918
برگزیده هایی از شاهنامه ی فردوسی
***
سرزنش اسفندیار به پسرش بهمن، بخاطر وصف هیبت و شکوه رستم
***
ز بهمن برآشفت اسفندیار/ورا بر سر انجمن کرد خوار -
بدو گفت کز مردم سرفراز/نزیبد که با زن نشیند به راز -
و گر کودکان را به کاری بزرگ/فرستی نباشد دلیر و سترگ -
تو گردنکشان را کجا دیده ای/که آواز روباه بشنیده ای -
که رستم همی پیل جنگی کنی/دل نامور انجمن بشکنی -