برگزیده هایی از شاهنامه فردوسی

شتاب و فشار زندگی، تمرکز، حال، و دل و دماغ را از مردم گرفته تا بنشینند و دیوان شمس، حافظ، سعدی یا شاهنامه را بخوانند.این گزیده نگارش های مختصر و کم حجم، شاید روزنه ای باشد برای آشنایی و آشتی شهروندان ایران شهر عزیز، با مفاخر گذشته ی تاریخ میهن مان.

برگزیده هایی از شاهنامه فردوسی

شتاب و فشار زندگی، تمرکز، حال، و دل و دماغ را از مردم گرفته تا بنشینند و دیوان شمس، حافظ، سعدی یا شاهنامه را بخوانند.این گزیده نگارش های مختصر و کم حجم، شاید روزنه ای باشد برای آشنایی و آشتی شهروندان ایران شهر عزیز، با مفاخر گذشته ی تاریخ میهن مان.

عناوین یادداشت‌ها

  • (147) - مترادف اصطلاحِ "دل شیر داشتن" در شاهنامه ی فردوسی. پنج‌شنبه 26 آبان 1401 06:33
    برگزیده هایی از شاهنامه ی فردوسی *** (147) - مترادف اصطلاحِ " دل شیر داشتن " در شاهنامه ی فردوسی. *** ردّ ِ پای ریشه ی اصطلاحاتِ عامیانه در شاهنامه. *** اصطلاح " دل شیر داشتن ": *** به بالین شیر آمدن، نماد و نشانگان بی پروایی و گستاخی ناباورانه: پس آن دختران جهاندار جم/به نرگس گل سرخ را داده نم-...
  • دل ِ خون ِ پیران ویسه از کین و جدال بین نیا و نبیره، افراسیاب و کیخسرو چهارشنبه 25 آبان 1401 08:42
    برگزیده هایی از شاهنامه ی فردوسی *** دل ِ خون ِ پیران ویسه از کین و جدال بین نیا و نبیره، افراسیاب و کیخسرو: نهانی روانش پر از درد بود/پر از خون دل و بخت برگرد بود- هم از شاه خسرو دلش بود تنگ/بترسید کاید یکایک بجنگ- بیزدان چنین گفت کای کردگار/چه مایه شگفت اندرین روزگار- شگفتی تر آنک از پی آز مرد/همیشه دل خویش دارد...
  • مشورت گودرز با سران و سرداران سپاهش چهارشنبه 25 آبان 1401 08:41
    برگزیده هایی از شاهنامه ی فردوسی *** مشورت گودرز با سران و سرداران سپاهش. *** گودرز در پاسخ نامه ی پیران ویسه به پیشنهاد نبرد تن به تن به جای نبرد همگروه، با سران و سپهسالاران خودش مشورت میکند: سپهبد بفرمود تا موبدان/زلشکر همه نامور بخردان- بزودی سوی پهلوان آمدند/خردمند و روشن روان آمدند- پس آن پاسخ نامه پیش...
  • شاهنامه و نبرد یازده رخ - بخش پنجم چهارشنبه 25 آبان 1401 08:38
    برگزیده هایی از شاهنامه ی فردوسی *** شاهنامه و نبرد یازده رخ - بخش پنجم. *** طرح پیران ویسه، سپهسالار افراسیاب تورانی و پیشنهاد به گودرز کشوادگان، پیر و مرشد ِ رستم و سرداران ایرانی *** به پیران سر اکنون به آوردگاه/بگردیم یک با دگر بی سپاه- سپهدار ترکان برآراست کار/ز لشکر گزید آن زمان ده سوار- ابا اسب و ساز و سلیح...
  • پند های شاهنامه فردوسی - بخش (98) - پند افراسیاب به پیران ویسه. دوشنبه 23 آبان 1401 12:14
    برگزیده هایی از شاهنامه ی فردوسی *** پند های شاهنامه فردوسی - بخش (98) - پند افراسیاب به پیران ویسه. *** گزیده پندهایی در لا به لای گفتار ها و متن شاهنامه، که حکیم بزرگوار طوس، بیشتر در آغاز و فرجام داستان هایش و گاه از زبان ِ دل ِ شخصیت های شاهنامه اش، لب به سخن می گشاید. *** پند افراسیاب به پیران ویسه: همیشه چنینست...
  • اغراق یا بزرگنمایی در شاهنامه ی فردوسی - بخش شانزدهم - دوشنبه 23 آبان 1401 12:08
    برگزیده هایی از شاهنامه ی فردوسی *** اغراق یا بزرگنمایی در شاهنامه ی فردوسی - بخش شانزدهم - *** اغراق و بزرگنمایی، شگردی هنرمندانه که ردّ و نشان آن را در بسیاری از هنرها از جمله کاریکاتور، مینیاتور، سینما، تاتر، شعر(بویژه غزل)، داستان و ... می توان دید. اغراق، جلوه یی ست از هنر که برای ملموس و مشهود کردن یک واقعیت، آن...
  • اغراق یا بزرگنمایی در شاهنامه ی فردوسی - بخش پانزدهم - دوشنبه 23 آبان 1401 11:51
    برگزیده هایی از شاهنامه ی فردوسی *** اغراق یا بزرگنمایی در شاهنامه ی فردوسی - بخش پانزدهم - *** اغراق و بزرگنمایی، شگردی هنرمندانه که ردّ و نشان آن را در بسیاری از هنرها از جمله کاریکاتور، مینیاتور، سینما، تاتر، شعر(بویژه غزل)، داستان و ... می توان دید. اغراق، جلوه یی ست از هنر که برای ملموس و مشهود کردن یک واقعیت، آن...
  • آداب جوانمردانه ی رزم دوشنبه 23 آبان 1401 11:38
    و.ک(025) برگزیده هایی از شاهنامه ی فردوسی *** آداب جوانمردانه ی رزم *** نه مردی بود خیره آشوفتن / بزیر اندر آورده را کوفتن - کیخسرو به گودرز فرمانده سپاه چهارم، در نبرد یازده رخ با تورانیان: سپاه چهارم، به گودرز داد/چه مایه ورا پند و اندرز داد- به گودرز فرمود پس شهریار/چو رفتی کمر بستهٔ کارزار- نگر تا نیازی به بیداد...
  • کیخسرو و پیش بینی مرگ پیران به دست گودرز. دوشنبه 23 آبان 1401 11:34
    و.ک(059) برگزیده هایی از شاهنامه ی فردوسی *** کیخسرو و پیش بینی مرگ پیران به دست گودرز. *** کیخسرو: هوش پیران به دست گودرز بر خواهد آمد. *** چو پیران چنان دید برگشت زود/برفت از پسش گیو تازان چو دود- بنزدیک گیو آمد آنگه پسر/که ای نامبردار فرخ پدر- من ایدون شنیدستم از شهریار/که پیران فراوان کند کارزار- ز چنگ بسی تیزچنگ...
  • نقش راز آلود ستارگان در پیش بینی ِ رخدادها در شاهنامه ی فردوسی – بخش 30 – یکشنبه 22 آبان 1401 15:22
    برگزیده هایی از شاهنامه ی فردوسی *** نقش راز آلود ستارگان در پیش بینی ِ رخدادها در شاهنامه ی فردوسی – بخش 30 – *** حکیم فرزانه ی طوس، در شاهنامه ی کوه پیکرش، باور پیشینیان ما به طالع سعد و نحس و ایمان آنان به توان اختر شناسان در باز بینی و بازخوانی آینده ی اشخاص یا رخداد ها یا جنگ های پیش رو، را بازتاب می دهد و رخ می...
  • هفت در شاهنامه - 17 - هفت کشور پدیدار در جام کیخسرو پنج‌شنبه 19 آبان 1401 12:12
    برگزیده هایی از شاهنامه ی فردوسی *** هفت در شاهنامه - 17 - هفت کشور پدیدار در جام کیخسرو: *** هفت کشور پدیدار در جام کی خسرو : چو خسرو رخ گیو پژمرده دید/دلش را بدرد اندر آزرده دید- بیامد بپوشید رومی قبای/بدان تا بود پیش یزدان بپای- خرامان ازان جا بیامد بگاه/بسر بر نهاد آن خجسته کلاه- یکی جام بر کف نهاده نبید/بدو...
  • پند های شاهنامه فردوسی - بخش (97) - پند فردوسی - ستودن جهان آفرین، به سبک فردوسی پنج‌شنبه 12 آبان 1401 14:23
    برگزیده هایی از شاهنامه ی فردوسی *** پند های شاهنامه فردوسی - بخش (97) - پند فردوسی - ستودن جهان آفرین، به سبک فردوسی *** گزیده پندهایی در لا به لای گفتار ها و متن شاهنامه، که حکیم بزرگوار طوس، بیشتر در آغاز و فرجام داستان هایش و گاه از زبان ِ دل ِ شخصیت های شاهنامه اش، لب به سخن می گشاید. *** ستودن جهان آفرین، به سبک...
  • #آرایش نظامی، در جنگ های بزرگ ِ شاهنامه - بخش دوازدهم دوشنبه 9 آبان 1401 10:30
    برگزیده هایی از شاهنامه ی فردوسی *** #آرایش نظامی، در جنگ های بزرگ ِ شاهنامه - بخش دوازدهم. *** آرایش نظامی سپاه خاقان چین و سپاه طوس در نبرد هماون: جهان لرز لرزان شد و دشت و کوه/زمین شد ز نعل ستوران ستوه- وزین روی کاموس بر میمنه/پس پشت او ژنده پیل و بنه- ابر میسره لشکر آرای هند/زره دار با تیغ و هندی پرند- بقلب اندرون...
  • اغراق یا بزرگنمایی در شاهنامه ی فردوسی - بخش چهاردهم - یکشنبه 8 آبان 1401 20:34
    برگزیده هایی از شاهنامه ی فردوسی *** اغراق یا بزرگنمایی در شاهنامه ی فردوسی - بخش چهاردهم - *** اغراق و بزرگنمایی، شگردی هنرمندانه که ردّ و نشان آن را در بسیاری از هنرها از جمله کاریکاتور، مینیاتور، سینما، تاتر، شعر(بویژه غزل)، داستان و ... می توان دید. اغراق، جلوه یی ست از هنر که برای ملموس و مشهود کردن یک واقعیت، آن...
  • پند های شاهنامه فردوسی - بخش (96) - پند رستم به گودرز یکشنبه 8 آبان 1401 20:19
    برگزیده هایی از شاهنامه ی فردوسی *** پند های شاهنامه فردوسی - بخش (96) - پند رستم به گودرز *** گزیده پندهایی در لا به لای گفتار ها و متن شاهنامه، که حکیم بزرگوار طوس، بیشتر در آغاز و فرجام داستان هایش و گاه از زبان ِ دل ِ شخصیت های شاهنامه اش، لب به سخن می گشاید. *** پند رستم به گودرز: بدو گفت رستم که دل شاد دار/ز...
  • (146) - مترادف اصطلاحِ "حاتم بخشی یا از دیگران مایه گذاشتن" در شاهنامه ی فردوسی. شنبه 7 آبان 1401 13:44
    برگزیده هایی از شاهنامه ی فردوسی *** (146) - مترادف اصطلاحِ "حاتم بخشی یا از دیگران مایه گذاشتن" در شاهنامه ی فردوسی. *** ردّ ِ پای ریشه ی اصطلاحاتِ عامیانه در شاهنامه. *** اصطلاح "حاتم بخشی یا از دیگران مایه گذاشتن". *** چه داری دژم اختر خویش را/درم بخش و دینار ِ درویش را- *** طوس هنگام رسیدن رستم...
  • دو نگاه به دشواری نبرد با سپاه هومان ویسه - بخش 2 - شنبه 7 آبان 1401 13:29
    برگزیده هایی از شاهنامه ی فردوسی *** دو نگاه به دشواری نبرد با سپاه هومان ویسه - بخش 2 - *** نگاه یاس آلود و ساکن طوس - نگاه امید بخش، پویا و برانگیزاننده ی گیو گودرز: چو بر گنبد چرخ رفت آفتاب/دل طوس و گودرز شد پر شتاب- که امروز ترکان چرا خامش اند/به رای بد اند، ار ز می بیهش اند- اگر مستمندند گر شادمان/شدم در گمان از...
  • منش والای پیران در شناخت و بزرگداشت دشمن. شنبه 7 آبان 1401 11:50
    و.ک(060) برگزیده هایی از شاهنامه ی فردوسی *** منش والای پیران در شناخت و بزرگداشت دشمن. *** دیدگاه تامل برانگیز پیران ویسه در بزرگداشت دشمن: چو از دور خاقان چین بنگرید/خروش سواران ایران شنید- پسند آمدش گفت کاینت سپاه/سواران رزم آور و کینه خواه- سپهدار پیران دگرگونه گفت/هنرهای مردان نشاید نهفت- سپهدار، کو چاه پوشد به...
  • (145) - مترادف اصطلاحِ "دم غنیمت شمردن" در شاهنامه ی فردوسی. شنبه 7 آبان 1401 11:33
    ب رگزیده هایی از شاهنامه ی فردوسی *** (145) - مترادف اصطلاحِ "دم غنیمت شمردن" در شاهنامه ی فردوسی. *** ردّ ِ پای ریشه ی اصطلاحاتِ عامیانه در شاهنامه. *** دم غنیمت شمردن: یک امروز با کام دل می خوریم/غم روز ناآمده نشمریم- بهادر امیرعضدی
  • گودرز در رثای مرگ هفتاد فرزندش در نبرد پَشَن. چهارشنبه 4 آبان 1401 13:36
    و.ک(061) برگزیده هایی از شاهنامه ی فردوسی *** گودرز در رثای مرگ هفتاد فرزندش در نبرد پَشَن: فراوان ز گودرزیان خسته بود/بسی کشته بود و بسی بسته بود- چو بشنید گودرز برزد خروش/زمین آمد از بانگ اسپان بجوش- همه مهتران جامه کردند چاک/بسربر پراگند گودرز خاک- همی گفت کاندر جهان کس ندید/به پیران سر این بد که بر من رسید- چرا...
  • اغراق یا بزرگنمایی در شاهنامه ی فردوسی - بخش سیزدهم - چهارشنبه 4 آبان 1401 13:04
    برگزیده هایی از شاهنامه ی فردوسی *** اغراق یا بزرگنمایی در شاهنامه ی فردوسی - بخش سیزدهم - *** اغراق و بزرگنمایی، شگردی هنرمندانه که ردّ و نشان آن را در بسیاری از هنرها از جمله کاریکاتور، مینیاتور، سینما، تاتر، شعر(بویژه غزل)، داستان و ... می توان دید. اغراق، جلوه یی ست از هنر که برای ملموس و مشهود کردن یک واقعیت، آن...
  • دو نگاه به دشواری نبرد با سپاه هومان ویسه - بخش 1 چهارشنبه 4 آبان 1401 12:53
    برگزیده هایی از شاهنامه ی فردوسی *** دو نگاه به دشواری نبرد با سپاه هومان ویسه - بخش 1 *** نگاه یاس آلود و ساکن طوس - نگاه امید بخش، پویا و برانگیزاننده ی گودرز: سپهبد بگودرز کشواد گفت/که این راز بر کس نباید نهفت- اگر لشکر ما پذیره شوند/سواران بدخواه چیره شوند- همه دست یکسر بیزدان زنیم/منی از تن خویشتن بفگنیم- مگر دست...
  • پیشنهاد طوس و گزینش نبرد همگروه، به جای نبرد تن به تن به پیران ویسه سه‌شنبه 3 آبان 1401 15:52
    و.ک(062) برگزیده هایی از شاهنامه ی فردوسی *** پیشنهاد طوس و گزینش نبرد همگروه، به جای نبرد تن به تن به پیران ویسه: بدو گفت طوس ای سرافراز مرد/سپهبد منم هم سوار نبرد- تو هم نامداری ز توران سپاه/چرا رای کردی به آوردگاه- دلت گر پذیرد یکی پند من/بجویی بدین کار پیوند من- کزین کینه تا زنده ماند یکی/نیاسود خواهد سپاه اندکی-...
  • رجز خوانی در شاهنامه - 30 - رجزخوانی هومان و طوس. سه‌شنبه 3 آبان 1401 15:45
    برگزیده هایی از شاهنامه ی فردوسی *** رجز خوانی در شاهنامه - 30 - رجزخوانی هومان و طوس. *** رجز خوانی، از فراز های شور انگیز و گرمی بخش آوردگاه نبرد های تن به تن یلان در شاهنامه *** رجزخوانی هومان برای طوس: چنین پاسخ آورد هومان بدوی/که بیشی نه خوبست بیشی مجوی- گر ایدونک بیچاره ای را زمان/بدست تو آمد مشو در گمان- بجنگ...
  • اغراق یا بزرگنمایی در شاهنامه ی فردوسی - بخش دوازدهم - سه‌شنبه 3 آبان 1401 10:03
    برگزیده هایی از شاهنامه ی فردوسی *** اغراق یا بزرگنمایی در شاهنامه ی فردوسی - بخش دوازدهم - *** اغراق و بزرگنمایی، شگردی هنرمندانه که ردّ و نشان آن را در بسیاری از هنرها از جمله کاریکاتور، مینیاتور، سینما، تاتر، شعر(بویژه غزل)، داستان و ... می توان دید. اغراق، جلوه یی ست از هنر که برای ملموس و مشهود کردن یک واقعیت، آن...
  • رجز خوانی در شاهنامه - 29 - رجز هومان و گیو. سه‌شنبه 3 آبان 1401 09:42
    برگزیده هایی از شاهنامه ی فردوسی *** رجز خوانی در شاهنامه - 29 - رجز هومان و گیو. *** رجز خوانی، از فراز های شور انگیز و گرمی بخش آوردگاه نبرد های تن به تن یلان در شاهنامه *** رجز هومان و گیو : چو بشنید هومان برآشفت سخت/چنین گفت با گیو بیدار بخت- ایا گم شده بخت آزادگان/که گم باد گودرز کشوادگان- فراوان مرا دیده ای روز...
  • نام و نشان بزرگان، از اسرار مگو - بخش سیزدهم - ارژنگ زره سه‌شنبه 3 آبان 1401 09:35
    برگزیده هایی از شاهنامه فردوسی *** نام و نشان بزرگان، از اسرار مگو - بخش سیزدهم - ارژنگ زره *** بنا بر عادت و ایجاب، رسمِ نا نوشته ایی، بین یلان و سران برجسته ی سپاه مرسوم بوده ست که نامشان مخفی بماند. یا با نشانی و "آدرس" غلط، حریف را گمراه میکرده اند. و بیش از همه، نام رستم بنا به حفظ " امنیّتِ...
  • ردّ و نشان ِ جبر باوری در شاهنامه ی فردوسی - بخش 8 - جبر اندیشی فردوسی. دوشنبه 2 آبان 1401 15:09
    و.ک(003,8) برگزیده هایی از شاهنامه ی فردوسی *** ردّ و نشان ِ جبر باوری در شاهنامه ی فردوسی - بخش 8 - جبر اندیشی فردوسی. *** جبر اندیشی فردوسی: چنین است رسم جهان جهان/که کردار خویش از تو دارد نهان- همی با تو در پرده بازی کند/ز بیرون ترا بی نیازی کند- ز باد آمدی رفت خواهی به گرد/چه دانی که با تو چه خواهند کرد- ببند...
  • (144) - مترادف اصطلاحِ "باد آورده را باد خواهد برد" در شاهنامه ی فردوسی. دوشنبه 2 آبان 1401 14:55
    برگزیده هایی از شاهنامه ی فردوسی *** (144) - مترادف اصطلاحِ "باد آورده را باد خواهد برد" در شاهنامه ی فردوسی. *** ردّ ِ پای ریشه ی اصطلاحاتِ عامیانه در شاهنامه. *** باد آورده را باد خواهد برد. *** ز باد آمدی رفت خواهی به گرد/چه دانی که با تو چه خواهند کرد- و بداد آنک آورد پیدا ستم/ز باد آمد آن پادشاهی بدم- و...
  • اغراق یا بزرگنمایی در شاهنامه ی فردوسی - بخش یازدهم - فریبرز و دژ بهمن دوشنبه 2 آبان 1401 14:45
    برگزیده هایی از شاهنامه ی فردوسی *** اغراق یا بزرگنمایی در شاهنامه ی فردوسی - بخش یازدهم - فریبرز و دژ بهمن *** اغراق و بزرگنمایی، شگردی هنرمندانه که ردّ و نشان آن را در بسیاری از هنرها از جمله کاریکاتور، مینیاتور، سینما، تاتر، شعر(بویژه غزل)، داستان و ... می توان دید. اغراق، جلوه یی ست از هنر که برای ملموس و مشهود...