برگزیده هایی از شاهنامه فردوسی

شتاب و فشار زندگی، تمرکز، حال، و دل و دماغ را از مردم گرفته تا بنشینند و دیوان شمس، حافظ، سعدی یا شاهنامه را بخوانند.این گزیده نگارش های مختصر و کم حجم، شاید روزنه ای باشد برای آشنایی و آشتی شهروندان ایران شهر عزیز، با مفاخر گذشته ی تاریخ میهن مان.

برگزیده هایی از شاهنامه فردوسی

شتاب و فشار زندگی، تمرکز، حال، و دل و دماغ را از مردم گرفته تا بنشینند و دیوان شمس، حافظ، سعدی یا شاهنامه را بخوانند.این گزیده نگارش های مختصر و کم حجم، شاید روزنه ای باشد برای آشنایی و آشتی شهروندان ایران شهر عزیز، با مفاخر گذشته ی تاریخ میهن مان.

عناوین یادداشت‌ها

  • « آداب میگساری »، در شاهنامه فردوسی - بنام نوشیدن می - 13- میگساری بخش فرجامین نیایش و شکرگزاری. پنج‌شنبه 7 بهمن 1400 00:35
    بر گزیده هایی از شاهنامه ی فردوسی *** « آداب میگساری »، در شاهنامه فردوسی - بنام نوشیدن می - 13- میگساری بخش فرجامین نیایش و شکرگزاری . *** شاهان و پهلوانان در شاهنامه، بنا به رسمی نا نوشته و معمول گاه پیش یا پس از نیایش،به میگساری می نشینند. *** کیکاووس پس از برگشتن کیخسرو ِ پیروز در مصاف با افراسیاب در جنگ حصار و...
  • آرایش نظامی، در جنگ های بزرگ ِ شاهنامه - بخش پنجم چهارشنبه 6 بهمن 1400 23:20
    بر گزیده هایی از شاهنامه ی فردوسی *** #آرایش نظامی، در جنگ های بزرگ ِ شاهنامه - بخش پنجم *** آرایش جنگی لشکریان کیخسرو در مصاف با سپاه افراسیاب. *** آرایش جنگی لشکر های سی هزار نفره ی کیخسرو به سپهسالاری، رستم، گودرز کشوادگان و طوس نوذر: سه تن را گزین کرد زان انجمن/سخن گو و روشن دل و تیغ زن- چو رستم که بد پهلوان...
  • هفت در شاهنامه - 15 - سفر دریایی هفت ماهه کیخسرو چهارشنبه 6 بهمن 1400 23:00
    بر گزیده هایی از شاهنامه ی فردوسی *** هفت در شاهنامه - 15 - سفر دریایی هفت ماهه کیخسرو *** گذر کیخسرو از رود در پی یافتن افراسیاب. *** کیخسرو در سفری دریایی، هفت ماهه در پی یافتن افراسیاب، ا ز کنگ دژ به مکران می رسد: بفرمود تا کار برساختند/دو زورق بب اندر انداختند- شناسای کشتی هر آنکس که بود/که بر ژرف دریا دلیری نمود-...
  • مقام و منصب والیگری(استاندار، والی) در شاهنامه چهارشنبه 6 بهمن 1400 22:51
    و.ک(077) بر گزیده هایی از شاهنامه ی فردوسی *** مقام و منصب والیگری(استاندار، والی) در شاهنامه *** کیخسرو، در برهه ای از سرحدداری خود، گیو را به والیگری مکران می گمارد: همه شهرها دید برسان چین/زبانها بکردار مکران زمین- بدان شهرها در بیاسود شاه/خورش خواست چندی ز بهر سپاه- سپرد آن زمین گیو را شهریار/بدو گفت بر خوردی از...
  • هفت در شاهنامه - 14 - سفر دریایی هفت ماهه کیخسرو چهارشنبه 6 بهمن 1400 21:00
    برگزیده هایی از شاهنامه ی فردوسی *** هفت در شاهنامه - 14 - سفر دریایی هفت ماهه کیخسرو *** کیخسرو و سفر دریایی هفت ماهه اش در بازگشت از مکران: ببخشایش کردگار سپهر/هوا شد خوش و باد ننمود چهر- گذشتند بر آب بر هفت ماه/که بادی نکرد اندریشان نگاه- چو خسرو ز دریا بخشکی رسید/نگه کرد هامون جهان را بدید- بیامد بپیش جهان...
  • رفتار جوانمردانه ی کیخسرو با همسر افراسیاب و دیگر اسیران تورانی چهارشنبه 6 بهمن 1400 00:02
    و.ک(078) برگزیده هایی از شاهنامه ی فردوسی *** جوانمردی، بخشش و رفتار سخاوتمندانه ی کیخسرو با همسر افراسیاب و دیگر اسیران تورانی: چنین گفت کیخسرو هوشمند/که هر چیز کان نیست ما را پسند- نیاریم کس را همان بد بروی/وگر چند باشد جگر کینه‌جوی- چو از کار آن نامدار بلند/براندیشم اینم نیاید پسند- که بد کرد با پرهنر مادرم/کسی را...
  • جنگ حصار در شاهنامه سه‌شنبه 5 بهمن 1400 23:58
    برگزیده هایی از شاهنامه ی فردوسی *** جنگ حصار در شاهنامه *** افراساب، از پیش ِ سپاه کیخسرو میگریزد و به پشت حصار گنگ دژ پناه می گیرد: وز آن جایگه رفت ببهشت گنگ/حصاری پر از مردم و جای تنگ- بجنگ حصار اندرون سی‌هزار/همانا که شد کشته در کارزار- همان بد که بیدادگر بود مرد/ورا دانش و بخت یاری نکرد- همه روی کشور سپه...
  • کیخسرو، طراح و استراتژیست نظامی - بخش ۲ سه‌شنبه 5 بهمن 1400 23:49
    بر گزیده هایی از شاهنامه ی فردوسی *** کیخسرو، طراح و استراتژیست نظامی - بخش ۲ *** کیخسرو، طراح و استراتژیست نظامی در "جنگ با افراسیاب به سپهسالاری فغفور چین"، شبیخون زدن افراسیاب را پیش بینی میکند و فرمان به کندن خندق می دهد و به ساماندهی و آرایش سپاه می پردازد: چنین گفت با طوس کامروز جنگ/نه بر آرزو کرد پور...
  • کیخسرو، طراح و استراتژیست نظامی - بخش ۱ یکشنبه 3 بهمن 1400 16:28
    برگزیده هایی از شاهنامه ی فردوسی *** کیخسرو، طراح و استراتژیست نظامی - بخش ۱ *** 《به هر چارسو ساخت آن کارزار/چنانچون بود ساز "جنگ حصار"》- *** کیخسرو، طراح و استراتژیست نظامی در "جنگ حصار"، آرایش سپاه و سر و سامان ده ِ محاصره و تسخیر گنگ دژ افراسیاب: سر موبدان شاه نیکی گمان/نشست از بر زین...
  • آداب رزم، ادامه ی نبرد در شب را بر نمی تابد - بخش 2 - نبرد رستم و اسفندیار شنبه 2 بهمن 1400 10:20
    و.ک(027,2) برگزیده هایی از شاهنامه ی فردوسی *** آداب رزم، ادامه ی نبرد در شب را بر نمی تابد - بخش 2 - نبرد رستم و اسفندیار *** رستم در نبرد با اسفندیار، از ترس جان به کوه پناه می گیرد: به پستی همی بود اسفندیار/خروشید کای رستم نامدار- به بالا چنین چند باشی به پای/که خواهد بدن مر ترا رهنمای- کمان بفگن از دست و ببر...
  • آرایش نظامی، در جنگ های بزرگ ِ شاهنامه - بخش هشتم پنج‌شنبه 30 دی 1400 01:48
    بر گزیده هایی از شاهنامه ی فردوسی *** آرایش نظامی، در جنگ های بزرگ ِ شاهنامه - بخش هشتم *** افراسیاب در تدارک نبرد با کیخسرو: بسغد اندرون بود یک ماه شاه/همه سغد شد شاه را نیک خواه- سپه را درم داد و آسوده کرد/همی جست هنگام روز نبرد- هر آن کس که بود از در کارزار/بدانست نیرنگ و بند حصار- بیاورد و با خویشتن یار کرد/سر...
  • وصف نبرد سپاه کیخسرو با سپاه افراسیاب چهارشنبه 29 دی 1400 16:38
    برگزیده هایی از شاهنامه ی فردوسی *** وصف نبرد سپاه کیخسرو با سپاه افراسیاب: برفتند گردان نیزه‌وران/هم از قلب لشکر سپاهی گران- نگه کرد افراسیاب از دو میل/بدان لشکر و جنگ صندوق و پیل- سوی میمنه میسره برکشید/ز قلب و ز صندوق برتر کشید- بفرمود تا جهن رزم آزمای/رود با تگینال لشکر ز جای- برد دو هزار آزموده سوار/همه نیزه‌دار...
  • آداب رزم، ادامه ی نبرد در شب را بر نمی تابد - بخش 1- نبرد سپاه افراسیاب با سپاه کیخسرو چهارشنبه 29 دی 1400 15:26
    و.ک(027,1) برگزیده هایی از شاهنامه ی فردوسی *** آداب رزم، ادامه ی نبرد در شب را بر نمی تابد - بخش 1- نبرد سپاه افراسیاب با سپاه کیخسرو *** در نبرد سپاه افراسیاب با سپاه کیخسرو: چو خورشید را پشت باریک شد/ز دیدار شب روز تاریک شد- فریبنده گرسیوز پهلوان/بیامد بپیش برادر نوان- که اکنون ز گردان که جوید نبد/زمین پر ز خون...
  • سرداران و رادان شاهنامه، خدای خود را "خودی" میدانند - بخش نهم چهارشنبه 29 دی 1400 13:59
    برگزیده هایی از شاهنامه ی فردوسی *** سرداران و رادان شاهنامه، خدای خود را "خودی" میدانند - بخش نهم *** سرداران و رادان شاهنامه، خدای خود را "خودی" میدانند و درخواست ها و گلایه هاشان را نیز با خدایشان، "خودمانی" در میان میگذارند. *** کیخسرو پس از شکست سپاه افراسیاب و وا نهادن آوردگاه و...
  • آرایش نظامی، در جنگ های بزرگ ِ شاهنامه – بخش هفتم سه‌شنبه 28 دی 1400 17:59
    برگزیده هایی از شاهنامه فردوسی *** آرایش نظامی، در جنگ های بزرگ ِ شاهنامه – بخش هفتم *** افراسیاب و ساماندهی و آرایش سپاهش در نبرد بزرگ با سپاه کیخسرو: ز گردان شمشیرزن سی هزار/گزین کرد شاه از در کارزار- سوی بلخ بامی فرستادشان/بسی پند و اندرزها دادشان- گزین کرد دیگر سپه سی هزار/سواران گرد از در کارزار- بجیحون فرستاد تا...
  • نقش راز آلود ستارگان در پیش بینی ِ رخدادها در شاهنامه ی فردوسی – بخش ۲۸ – سه‌شنبه 28 دی 1400 09:06
    برگزیده هایی از شاهنامه ی فردوسی *** نقش راز آلود ستارگان در پیش بینی ِ رخدادها در شاهنامه ی فردوسی – بخش ۲۸ – *** حکیم فرزانه ی طوس، در شاهنامه ی کوه پیکرش، باور پیشینیان ما به طالع سعد و نحس و ایمان آنان به توان اختر شناسان در باز بینی و بازخوانی آینده ی اشخاص یا رخداد ها یا جنگ های پیش رو، را بازتاب می دهد و رخ می...
  • نامه ی پیروزی رستم بر خاقان، برای کیخسرو جمعه 10 دی 1400 22:50
    برگزیده هایی از شاهنامه ی فردوسی *** نامه ی پیروزی رستم بر خاقان، برای کیخسرو: *** تهمتن، پس از به کمند انداختن خاقان چین و تار و مار کردن ِ سپاه او، گزارش کار از چه و چون و چند ِ نبرد را در نامه ای برای کیخسرو میفرستد: تهمتن فرستاده ای را بجست/که با شاه گستاخ باشد نخست- فریبرز کاوس را برگزید/که با شاه نزدیکی او را...
  • پند های شاهنامه فردوسی - بخش (92) - پند بهرام اورمزد به پسرش بهرام ِ بهرام جمعه 10 دی 1400 20:20
    بر گزیده هایی از شاهنامه ی فردوسی *** پند های شاهنامه فردوسی - بخش (92) - پند بهرام اورمزد به پسرش بهرام ِ بهرام *** گزیده پندهایی در لا به لای گفتار ها و متن شاهنامه، که حکیم بزرگوار طوس، بیشتر در آغاز و فرجام داستان هایش و گاه از زبان ِ دل ِ شخصیت های شاهنامه اش، لب به سخن می گشاید. *** پند بهرام اورمزد به پسرش...
  • پند های شاهنامه فردوسی - بخش (91) - پند نامه ی اورمزد شاپور به پسرش بهرام پنج‌شنبه 9 دی 1400 20:57
    بر گزیده هایی از شاهنامه ی فردوسی *** پند های شاهنامه فردوسی - بخش (91) - پند نامه ی اورمزد شاپور به پسرش بهرام *** گزیده پندهایی در لا به لای گفتار ها و متن شاهنامه، که حکیم بزرگوار طوس، بیشتر در آغاز و فرجام داستان هایش و گاه از زبان ِ دل ِ شخصیت های شاهنامه اش، لب به سخن می گشاید. *** پند و اندرزنامه ی کشورداری...
  • (122) - مترادف ِ اصطلاح ِ "دیوار موش داره" پنج‌شنبه 9 دی 1400 20:15
    برگزیده هایی از شاهنامه فردوسی *** (122) - مترادف ِ اصطلاح ِ " دیوار موش داره "، در شاهنامه ی فردوسی. *** ردّ ِ پای ریشه ی اصطلاحاتِ عامیانه در شاهنامه *** چه گفت آن سخن گوی پاسخ نیوش/که دیوار دارد به گفتار گوش- بهادر امیرعضدی
  • پند های شاهنامه فردوسی - بخش (93) - آفت دوام پادشاهی، سه چیزست پنج‌شنبه 9 دی 1400 16:29
    بر گزیده هایی از شاهنامه ی فردوسی *** پند های شاهنامه فردوسی - بخش (93) - آفت دوام پادشاهی، سه چیزست. *** گزیده پندهایی در لا به لای گفتار ها و متن شاهنامه، که حکیم بزرگوار طوس، بیشتر در آغاز و فرجام داستان هایش و گاه از زبان ِ دل ِ شخصیت های شاهنامه اش، لب به سخن می گشاید. *** آفت دوام پادشاهی، سه چیزست. *** پند...
  • اغراق یا بزرگنمایی در شاهنامه ی فردوسی - بخش پنجم - هماون و رستم از فراز کوه هماون جمعه 3 دی 1400 14:26
    برگزیده هایی از شاهنامه ی فردوسی *** اغراق یا بزرگنمایی در شاهنامه ی فردوسی - بخش پنجم *** اغراق و بزرگنمایی، شگردی هنرمندانه که ردّ و نشان آن را در بسیاری از هنرها از جمله کاریکاتور، مینیاتور، سینما، تاتر، شعر(بویژه غزل)، داستان و ... می توان دید. اغراق، جلوه یی ست از هنر که برای ملموس و مشهود کردن یک واقعیت، آن را...
  • کنام پلنگان و شیران، در شاهنامه فردوسی: جمعه 3 دی 1400 00:49
    و.ک(079) برگزیده هایی از شاهنامه ی فردوسی *** کنام پلنگان و شیران، در شاهنامه فردوسی *** شاپور ساسانی به برانوش: به ایران زمین آنچ بد شارستان/کنون گشت یکسر همه خارستان- عوض خواهم آن را که ویران شدست/کنام پلنگان و شیران شدست- هر آنکس که او کار خسرو شنود/به گیتی نبایدش گستاخ بود- همه بوم ایران تو ویران شمر/کنام پلنگان و...
  • داستان بیژن و منیژه، "ویترین" و نمایشگاه ِ شخصیت چند جانبه ی رستم دوشنبه 29 آذر 1400 22:15
    و.ک(082) برگزیده هایی از شاهنامه فردوسی *** شاهنامه، فردوسی و رستم را بیشتر و بهتر بشناسیم. *** یکی از فرازهای ناب شاهنامه فردوسی، در شناساندن وجوه شخصیتی رستم، در بخشی از داستان بیژن و منیژه به قید ِ قلم پر توانش در می آید. حکیم فرزانه طوس با نبوغی شگفت انگیز، بخشی از داستان بیژن و منیژه را به "ویترین"...
  • کاموس کشانی و سزای خوار شمردن ِ کمند ِ شصت خم ِ رستم شنبه 27 آذر 1400 18:22
    و.ک(083) برگزیده هایی از شاهنامه فردوسی *** کاموس کشانی و سزای خوار شمردن ِ کمند ِ شصت خم ِ رستم *** کاموس کشانی، الوای، نیزه دار ِ رستم را لگد کوب ِ اسب خود میکند: شد الوای آهنگ کاموس کرد/که جوید بآورد با او نبرد- نهادند آوردگاهی بزرگ/کشانی بیامد به کردار گرگ- بزد نیزه و برگرفتش ز زین/بینداخت آسان به روی زمین- عنان...
  • هنر، خرد، نژاد و داد، ارکان ِ چهار گانه شاهنامه فردوسی. جمعه 26 آذر 1400 22:54
    و.ک(084) برگزیده هایی از شاهنامه فردوسی *** هنر، خرد، نژاد و داد، ارکان ِ چهار گانه "عناصر اربعه" ی دیدگاه و باور ِ حکیم فرزانه طوس در شاهنامه. پرداختن به سیما و نقش ِ هنر، خرد، نژاد (گوهر ) و داد، در لا به لای بیت های شاهنامه موج می زند. *** نژاد، ذاتی ست: گهر آنک از فر یزدان بود نیازد به بد دست و بد نشنود...
  • رستم و ترس چهارشنبه 24 آذر 1400 14:13
    و.ک(035) برگزیده هایی از شاهنامه فردوسی *** رستم و ترس: در فرازی از نبرد هماون، انبوهی ِ سپاه خاقان چین به سرکردگی کاموس کشانی، چنان رستمی را غافلگیر میکند. موش کور ترس، در دل ِ رستم، رخنه میکند و سر ِ روی برتافتن از آوردگاه به دلش می نشاند: بشد پیلتن تا سر تیغ کوه/بدیدار خاقان و توران گروه- سپه دید چندانک دریای...
  • معادل های بیت معروف همه سر به سر تن به کشتن دهیم/ ازان به که کشور به دشمن دهیم - در شاهنامه فردوسی سه‌شنبه 23 آذر 1400 19:57
    و.ک(085) برگزیده هایی از شاهنامه فردوسی *** معادل های بیتی معروف، مجهول و مجعول و البته بسیار حماسی و برانگیزاننده در شاهنامه فردوسی. *همه سر به سر تن به کشتن دهیم/ ازان به که کشور به دشمن دهیم* - *** سپاهیان توران به خاقان: سپه سربسر پیش خاقان شدند/ز کاموس با درد و گریان شدند- کنون چارهٔ کار ما بازجوی/بتنها تن خویش و...
  • سخنرانی انگیزشی و برانگیزاننده ی هومان برای سپاهیان تورانی درنبرد هماون 2 سه‌شنبه 23 آذر 1400 10:35
    برگزیده هایی از شاهنامه ی فردوسی *** سخنرانی انگیزشی و برانگیزاننده ی هومان برای سپاهیان تورانی درنبرد هماون 2 *** چو بشنید هومان خروش سپاه/نشست از بر تازی اسپی سیاه- بیامد ز لشکر بسی کشته دید/بسی بیهش از رزم برگشته دید- فرو ریخت از دیده خون بر برش/یکی بانگ زد تند بر لشکرش- چنین گفت کایدر طلایه نبود/شما را ز کین ایچ...
  • ترفند های جنگی در شاهنامه فردوسی - بخش 14 - ترفند شبیخون در شاهنامه – (بخش 9) - شبیخون زدن گودرز و طوس به سپاه پیران سه‌شنبه 23 آذر 1400 00:04
    برگزیده هایی از شاهنامه ی فردوسی *** ترفند های جنگی در شاهنامه فردوسی - بخش 14 - ترفند شبیخون در شاهنامه – (بخش 9) - شبیخون زدن گودرز و طوس به سپاه پیران در نبرد هماون *** شبیخون، شگرد (تاکتیک) ِ جنگی توارنیان است. ایرانیان ترفند شبیخون را زشت میدانند و از سر ِ نامردی و زبونی.(( شبیخون نه کردار مردان بود )) ایرانیان...