برگزیده هایی از شاهنامه فردوسی

شتاب و فشار زندگی، تمرکز، حال، و دل و دماغ را از مردم گرفته تا بنشینند و دیوان شمس، حافظ، سعدی یا شاهنامه را بخوانند.این گزیده نگارش های مختصر و کم حجم، شاید روزنه ای باشد برای آشنایی و آشتی شهروندان ایران شهر عزیز، با مفاخر گذشته ی تاریخ میهن مان.

برگزیده هایی از شاهنامه فردوسی

شتاب و فشار زندگی، تمرکز، حال، و دل و دماغ را از مردم گرفته تا بنشینند و دیوان شمس، حافظ، سعدی یا شاهنامه را بخوانند.این گزیده نگارش های مختصر و کم حجم، شاید روزنه ای باشد برای آشنایی و آشتی شهروندان ایران شهر عزیز، با مفاخر گذشته ی تاریخ میهن مان.

عناوین یادداشت‌ها

  • آیین نگارش، تکنیک و فنّ نامه نگاری در شاهنامه فردوسی - بخش 4 - مشاوره ی نظامی دادن کیکاووس به سیاوش جمعه 17 تیر 1401 23:59
    برگزیده هایی از شاهنامه ی فردوسی *** آیین نگارش، تکنیک و فنّ نامه نگاری در شاهنامه فردوسی - بخش 4 - مشاوره ی نظامی دادن کیکاووس به سیاوش *** مشاوره ی نظامی دادن کیکاووس در نامه ای به سیاوش در نبرد با افراسیاب: ازان پس که پیروز گشتی به جنگ/به کار اندرون کرد باید، درنگ- نباید پراگنده کردن سپاه/بپیمای روز و برآرای گاه-...
  • آیین نگارش، تکنیک و فنّ نامه نگاری در شاهنامه فردوسی - بخش 3 - سرآغاز نامه کیکاووس به سیاوش جمعه 17 تیر 1401 23:57
    برگزیده هایی از شاهنامه ی فردوسی *** آیین نگارش، تکنیک و فنّ نامه نگاری در شاهنامه فردوسی - بخش 3 - سرآغاز نامه کیکاووس به سیاوش *** سرآغاز نامه کیکاووس به سیاوش: به شادی یکی نامه پاسخ نوشت/چو تازه بهاری در اردیبهشت- که از آفرینندهٔ هور و ماه/جهاندار و بخشندهٔ تاج و گاه- ترا جاودان شادمان باد دل/ز درد و بلا گشته آزاد...
  • آیین نگارش، تکنیک و فنّ نامه نگاری در شاهنامه فردوسی - بخش 2 - نامه سیاوش به کیکاووس جمعه 17 تیر 1401 23:54
    بر گزیده هایی از شاهنامه ی فردوسی *** آیین نگارش، تکنیک و فنّ نامه نگاری در شاهنامه فردوسی - بخش 2 - نامه سیاوش به کیکاووس *** نامه سیاوش به کیکاووس: نوشتن به مشک و گلاب و عبیر/چنان چون سزاوار بد بر حریر- نخست آفرین کرد بر کردگار/کزو گشت پیروز و به روزگار- سیاوش، نامه را با یاد از دادار دادگر می آغازد: خداوند خورشید و...
  • « آداب میگساری »، در شاهنامه فردوسی - 15 - میگساری فریدون شنبه 11 تیر 1401 23:28
    برگزیده هایی از شاهنامه ی فردوسی *** « آداب میگساری »، در شاهنامه فردوسی - 15 - میگساری فریدون *** میگساری فریدون، به پاس پیروزی بر ضحاک: فریدونش فرمود تا رفت پیش/بکرد آشکارا همه راز خویش- بفرمود شاه دلاور بدوی/که رو آلت تخت شاهی بجوی- نبیذ آر و رامشگران را بخوان/بپیمای جام و بیارای خوان- کسی کاو به رامش سزای منست/به...
  • در پرده گویی ِ "عیان ترین بی حاجت ِ بیان" حکیم فردوسی طوسی، در سروده های "اروتیک" شاهنامه - بخش 5 - کفشگر نو رسته پنج‌شنبه 2 تیر 1401 01:02
    و.ک(072,5) برگزیده هایی از شاهنامه ی فردوسی *** در پرده گویی ِ "عیان ترین بی حاجت ِ بیان" حکیم فردوسی طوسی، در سروده های "اروتیک" شاهنامه - بخش 5 - کفشگر نو رسته *** چنین بود تا کودکی کفشگر/زنی خواست با چیز و نام و گهر- (نبودش دران کار افزار سخت) /همی زار بگریست مامش ز بخت- همانا نهان داشت لختی...
  • در پرده گویی ِ "عیان ترین بی حاجت ِ بیان" حکیم فردوسی طوسی، در سروده های "اروتیک" شاهنامه - بخش چهارم- ترفند سودابه پنج‌شنبه 2 تیر 1401 00:33
    و.ک(072,4) برگزیده هایی از شاهنامه ی فردوسی *** در پرده گویی ِ "عیان ترین بی حاجت ِ بیان" حکیم فردوسی طوسی، در سروده های "اروتیک" شاهنامه - بخش چهارم- ترفند سودابه *** بی پروا ترین حس و غریزه ی "حیوانی ِ" انسان، پیچیده در چادر شب ِ عفاف و شرم ِ حکیم طوس. *** ترفند سودابه در وانمود کردن دو...
  • (129) - مترادف ِ اصطلاح ِ "اشک کباب، طغیان آتش ست" در شاهنامه ی فردوسی. شنبه 28 خرداد 1401 01:09
    برگزیده هایی از شاهنامه فردوسی *** (129) - مترادف ِ اصطلاح ِ "اشک کباب، طغیان آتش ست" در شاهنامه ی فردوسی. *** ردّ ِ پای ریشه ی اصطلاحاتِ عامیانه در شاهنامه. *** مترادف ِ "اشک کباب، طغیان آتش ست": چو چیره شدی، بیگنه خون مَریز / مکن چنگِ گردونِ گردنده تیز - بهادر امیرعضدی
  • (128) - مترادف ِ اصطلاح ِ "چشم دیدار کسی را نداشتن" در شاهنامه ی فردوسی. *** شنبه 28 خرداد 1401 01:06
    برگزیده هایی از شاهنامه فردوسی *** (128) - مترادف ِ اصطلاح ِ "چشم دیدار کسی را نداشتن" در شاهنامه ی فردوسی. *** ردّ ِ پای ریشه ی اصطلاحاتِ عامیانه در شاهنامه. *** چشم دیدار کسی را نداشتن: هر آن کس که بُد مِهتری با گهر / همه پیش رفتند، پُر خاک سر - که بیزار گشتیم از افراسیاب / نخواهیم دیدارِ او را، به خواب -...
  • سودابه از سه دیدگاه، دختر، همسر، دلباخته - بخش سوم، دلباخته چهارشنبه 25 خرداد 1401 18:30
    برگزیده هایی از شاهنامه فردوسی *** سودابه از سه دیدگاه، دختر، همسر، دلباخته - بخش سوم، دلباخته *** در شاهنامه، رستم بارز ترین چهره ی چند وجهی مردان ایرانی ست، و سودابه، بارز ترین چهره ی چند وجهی زنان شاهنامه *** سودابه، دلباخته ای ناکام: رخان سیاوش چو گل شد ز شرم/بیاراست مژگان به خوناب گرم- چنین گفت با دل که از کار...
  • سودابه از سه دیدگاه، دختر، همسر، دلباخته - بخش دوم، همسر چهارشنبه 25 خرداد 1401 18:24
    برگزیده هایی از شاهنامه فردوسی *** سودابه از سه دیدگاه، دختر، همسر، دلباخته - بخش دوم، همسر *** در شاهنامه، رستم بارز ترین چهره ی چند وجهی مردان ایرانی ست، و سودابه، بارز ترین چهره ی چند وجهی زنان شاهنامه. *** سودابه، وفادار به همسر: جدایی نخواهم ز کاووس گفت/وگر چه لحد باشد او را نهفت- چو کاووس را بند باید کشید/مرا...
  • سودابه از سه دیدگاه، دختر، همسر، دلباخته - بخش اول، دختر چهارشنبه 25 خرداد 1401 18:21
    برگزیده هایی از شاهنامه فردوسی *** سودابه از سه دیدگاه، دختر، همسر، دلباخته - بخش اول، دختر *** در شاهنامه، رستم بارز ترین چهره ی چند وجهی مردان ایرانی ست، و سودابه، بارز ترین چهره ی چند وجهی زنان شاهنامه. *** سودابه، در قامت ِ دختری آینده نگر، طغیانگر و بی وفا به پدر. شاه هاماوران به دخترش سودابه از خواستگاری کیکاووس...
  • (127) - مترادف ِ اصطلاح ِ "از آسمون میرسه" یا "از آسمون رسیده" در شاهنامه ی فردوسی. شنبه 21 خرداد 1401 23:04
    برگزیده هایی از شاهنامه فردوسی *** (127) - مترادف ِ اصطلاح ِ "از آسمون میرسه" یا "از آسمون رسیده" در شاهنامه ی فردوسی. *** ردّ ِ پای ریشه ی اصطلاحاتِ عامیانه در شاهنامه. *** پرستندگان(ندیمه) های رودابه به رودابه، پس از دیدن زال: جهانی سراسر پر از مهر تست/به ایوانها صورت چهرتست- با این گیسو و اندام...
  • کیخسرو، پیش از عروجش، والیگری خراسان را به طوس می سپارد پنج‌شنبه 12 خرداد 1401 01:16
    برگزیده هایی از شاهنامه ی فردوسی *** کیخسرو، پیش از عروجش، والیگری خراسان را به طوس می سپارد : همی باش با کاویانی درفش/تو باشی سپهدار زرینه کفش- بدین مرز گیتی خراسان تراست/ازین نامداران تن آسان تراست- نبشتند عهدی بران هم نشان/بپیش بزرگان گردنکشان- نهادند بر عهد بر مهر زر/یکی طوق زرین و زرین کمر- بدو داد و کردش بسی...
  • کیخسرو، پیش از عروجش، والیگری اصفهان و قم را به گودرز می سپارد پنج‌شنبه 12 خرداد 1401 01:15
    برگزیده هایی از شاهنامه ی فردوسی *** کیخسرو، پیش از عروجش، والیگری اصفهان و قم را به گودرز می سپارد : بفرمود تا عهد قم و اصفهان/نهاد بزرگان و جای مهان- نویسد ز مشک و ز عنبر دبیر/یکی نامه از پادشا بر حریر- یکی مهر زرین برو برنهاد/بران نامه شاه آفرین کرد یاد- که یزدان ز گودرز خشنود باد/دل بدسگالانش پر دود باد-...
  • کیخسرو، پیش از عروجش، دارایی دربار را به زال، گیو، طوس، گودرز، فریبرز و بیژن می بخشد پنج‌شنبه 12 خرداد 1401 01:12
    برگزیده هایی از شاهنامه ی فردوسی *** کیخسرو، پیش از عروجش، دارایی دربار را به زال، گیو، طوس، گودرز، فریبرز و بیژن می بخشد : دگر گنج کش خواندندی عروس/که آگند کاوس در شهر طوس- بگودرز فرمود کان را ببخش/به زال و بگیو و خداوند رخش- همه جامه های تنش برشمرد/نگه کرد یکسر برستم سپرد- همان یاره و طوق کنداوران/همان جوشن و گرزهای...
  • گودرز، "وصی" کیخسرو پنج‌شنبه 12 خرداد 1401 01:10
    و.ک(074) بر گزیده هایی از شاهنامه ی فردوسی *** گودرز، "وصی" کیخسرو: بهشتم نشست از بر گاه شاه/ابی یاره و گرز و زرین کلاه- چو آمدش رفتن بتنگی فراز/یکی گنج را درگشادند باز- چو بگشاد آن گنج آباد را/وصی کرد گودرز کشواد را- بدو گفت بنگر بکار جهان/چه در آشکار و چه اندر نهان- که هر گنج را روزی آگندنیست/بسختی و روزی...
  • (126) - اصطلاح ِ عامیانه ی "زمین رو گاز گرفتن"، در شاهنامه ی فردوسی. پنج‌شنبه 12 خرداد 1401 01:07
    برگزیده هایی از شاهنامه فردوسی *** (126) - اصطلاح ِ عامیانه ی "زمین رو گاز گرفتن"، در شاهنامه ی فردوسی. *** ردّ ِ پای ریشه ی اصطلاحاتِ عامیانه در شاهنامه. *** مترادف ِ اصطلاح ِ "لب گزیدن" یا اصطلاح عامیانه ی "زمین رو گاز گرفتن" از سر ِ تعجب و ناباوری. *** ازان پس تهمتن یکی نیزه خواست/سوی...
  • ترفند های جنگی در شاهنامه فردوسی – بخش 16 - ترفند شبیخون در شاهنامه – (بخش 11) - خیال شبیخون زدن افراسیاب به اردوی رستم چهارشنبه 28 اردیبهشت 1401 22:37
    برگزیده هایی از شاهنامه ی فردوسی *** ترفند های جنگی در شاهنامه فردوسی – بخش 16 - ترفند شبیخون در شاهنامه – (بخش 11) - خیال شبیخون زدن افراسیاب به اردوی رستم *** شبیخون، شگرد (تاکتیک) ِ جنگی توارنیان است. ایرانیان ترفند شبیخون را زشت میدانند و از سر ِ نامردی و زبونی. (( شبیخون نه کردار مردان بود )) ایرانیان نبرد رخ به...
  • کیخسرو از نفوذ ناپذیری رخت رزم شیده میگوید دوشنبه 26 اردیبهشت 1401 21:52
    و.ک(075) بر گزیده هایی از شاهنامه ی فردوسی *** کیخسرو از نفوذ ناپذیری رخت رزم شیده میگوید: بدیشان چنین پاسخ آورد شاه/که ای موبدان نماینده راه- بدانید کاین شیده روز نبرد/پدر را ندارد بهامون بمرد- سلیحش پدر کرده از جادویی/ز کژی و بی راهی و بدخویی- نباشد سلیح شما کارگر/بدان جوشن و خود پولادبر- زره و اسب شیده هم جادویی...
  • نبرد ِ تن به تن در شاهنامه - 4 - نبرد کیخسرو با افراسیاب دوشنبه 26 اردیبهشت 1401 21:39
    بر گزیده هایی از شاهنامه ی فردوسی *** نبرد ِ تن به تن در شاهنامه - 4 - نبرد کیخسرو با افراسیاب *** نبرد کیخسرو با افراسیاب *** از دو تاکتیک جنگی ِ نبرد همگروه و نبرد تن به تن، تورانیان بیشتر نبرد تن به تن را بر می گزینند و این سبک نبرد را پیش می نهد. *** افراسیاب: به انبوه جستن، نه نیکوست جنگ/شکستی بود، باد ماند به...
  • نبرد ِ تن به تن در شاهنامه - 3 - نبرد کیخسرو با افراسیاب دوشنبه 26 اردیبهشت 1401 17:44
    بر گزیده هایی از شاهنامه ی فردوسی *** نبرد ِ تن به تن در شاهنامه - 3 - نبرد کیخسرو با افراسیاب *** نبرد کیخسرو با افراسیاب *** از دو تاکتیک جنگی ِ نبرد همگروه و نبرد تن به تن، تورانیان بیشتر نبرد تن به تن را بر می گزینند و این سبک نبرد را پیش می نهد. *** افراسیاب: به انبوه جستن، نه نیکوست جنگ/شکستی بود، باد ماند به...
  • ترفند های جنگی در شاهنامه فردوسی – بخش 15 - ترفند شبیخون در شاهنامه – (بخش10) - شبیخون زدن پیران به گودرز یکشنبه 25 اردیبهشت 1401 00:42
    برگزیده هایی از شاهنامه ی فردوسی *** ترفند های جنگی در شاهنامه فردوسی – بخش 15 - ترفند شبیخون در شاهنامه – (بخش10) - شبیخون زدن پیران به گودرز *** شبیخون، شگرد (تاکتیک) ِ جنگی توارنیان است. ایرانیان ترفند شبیخون را زشت میدانند و از سر ِ نامردی و زبونی.(( شبیخون نه کردار مردان بود )) ایرانیان نبرد رخ به رخ و چشم در چشم...
  • (125) - اصطلاح ِ " دست شستن، نا امید شدن:"، در شاهنامه ی فردوسی جمعه 23 اردیبهشت 1401 17:03
    برگ زیده هایی از شاهنامه فردوسی *** (125) - اصطلاح ِ " دست شستن، نا امید شدن:"، در شاهنامه ی فردوسی. *** ردّ ِ پای ریشه ی اصطلاحاتِ عامیانه در شاهنامه. *** دست شستن، نا امید شدن: همه مهر پیران بترکان برست/بشوید همی شاه ازو پاک دست- و بدو گفت رستم که ای شوربخت/که هرگز مبادا گل آن درخت- سر نیزه و نام من مرگ...
  • (124) - اصطلاح ِ "مایه سوز شدن"، در شاهنامه ی فردوسی جمعه 23 اردیبهشت 1401 16:49
    برگزیده هایی از شاهنامه فردوسی *** (124) - اصطلاح ِ "مایه سوز شدن"، در شاهنامه ی فردوسی. *** ردّ ِ پای ریشه ی اصطلاحاتِ عامیانه در شاهنامه. *** برفت از پی سود مایه بباد/هنوز از جوانیش نابوده شاد- بهادر امیرعضدی
  • واکاوی یک بیت: پیاده شد از اسب و ژوپین به دست / همی رفت "پویان" به کردار مست دوشنبه 5 اردیبهشت 1401 01:35
    و.ک(001) برگزیده هایی از شاهنامه فردوسی *** واکاوی یک بیت: پیاده شد از اسب و ژوپین به دست / همی رفت "پویان" به کردار مست *** (پیاده شد از اسب و ژوپین به دست / همی رفت "پویان" به کردار مست)، در سه چاپ شاهنامه *** چاپ مسکو: پیاده شد از اسب و ژوپین به دست / همی رفت "پویان" به کردار مست -...
  • بحث و جدل، و نه جدال و ستیز، بین پسران ویسه، "هومان و پیران" در شاهنامه - 02 پنج‌شنبه 1 اردیبهشت 1401 01:01
    برگزیده هایی از شاهنامه فردوسی *** بحث و جدل، و نه جدال و ستیز، بین پسران ویسه، "هومان و پیران" در شاهنامه - 02 *** هومان به پیران ویسه: وزان لشکر ِ ترک، هومان دلیر/به پیش برادر بیامد چو شیر- که ای پهلوان ِ رد افراسیاب/گرفت اندرین دشت ما را شتاب- به هفتم، فراز آمد این روزگار/میان بسته در جنگ چندین سوار- از...
  • (123) - اصطلاح ِ "چشمداشت"، در شاهنامه ی فردوسی. دوشنبه 29 فروردین 1401 13:33
    برگزیده هایی از شاهنامه فردوسی *** (123) - اصطلاح ِ "چشمداشت"، در شاهنامه ی فردوسی. *** ردّ ِ پای ریشه ی اصطلاحاتِ عامیانه در شاهنامه. *** "چشمداشت" به مفهوم ِ انتظار داشتن، متوقع بودن، باور داشتن. *** چنین گفت با گیو پس پهلوان/که پیران به سیری رسید از روان همین "داشتم چشم" زان بد...
  • ز پیمان نگردند ایرانیان جمعه 26 فروردین 1401 09:02
    و.ک(076) برگزیده هایی از شاهنامه فردوسی *** ز پیمان نگردند ایرانیان *** پیران ویسه، در نبرد یازده رخ، از گودرز امان خواسته و به فرشیدورد می گوید: اگر من در نبرد کشته شدم، شما از گودرز امان بخواهید و ازین زینهار خواهی، شرمناک نباشید و جان خود را در ببرید: ز گودرز چون خواست پیران نبرد/چنین گفت با گرد فرشیدورد- که گر من...
  • بحث و جدل، و نه جدال و ستیز، بین سه نسل در شاهنامه. " گودرز، گیو، بیژن" - 01 جمعه 26 فروردین 1401 09:00
    برگزیده هایی از شاهنامه فردوسی *** بحث و جدل، و نه جدال و ستیز، بین سه نسل در شاهنامه. " گودرز، گیو، بیژن" - 01 *** بیژن باور دارد که گستهم از پس نبرد با لهاک و فرشیدورد بر نخواهد آمد: چو بشنید بیژن که گستهم رفت/ز لشکر ب آورد ِ لهاک تفت- گمانی چنان برد بیژن که او/چو تنگ اندر آید بدشت دغو- نباید که لهاک و...
  • راز ِ سر به مُهر ِ کیکاووس و کیخسرو ِ باورمند ِبه دین بهی ( آیین زرتشت) پنج‌شنبه 7 بهمن 1400 01:31
    بر گزیده هایی از شاهنامه ی فردوسی *** راز ِ سر به مُهر ِ کیکاووس و کیخسرو ِ باورمند ِبه دین بهی ( آیین زرتشت) *** کیخسرو به لهراسب: بدیشان چنین گفت پر مایه شاه/کزین پس شما را همینست راه- کجا خواهران جهاندار جم/کجا تاجداران با باد و دم- همه خاک دارند بالین و خشت/ندانم بدوزخ درند ار بهشت- کیخسرو و آتشکده، آتشکده ی تور...