برگزیده هایی از شاهنامه فردوسی

شتاب و فشار زندگی، تمرکز، حال، و دل و دماغ را از مردم گرفته تا بنشینند و دیوان شمس، حافظ، سعدی یا شاهنامه را بخوانند.این گزیده نگارش های مختصر و کم حجم، شاید روزنه ای باشد برای آشنایی و آشتی شهروندان ایران شهر عزیز، با مفاخر گذشته ی تاریخ میهن مان.

برگزیده هایی از شاهنامه فردوسی

شتاب و فشار زندگی، تمرکز، حال، و دل و دماغ را از مردم گرفته تا بنشینند و دیوان شمس، حافظ، سعدی یا شاهنامه را بخوانند.این گزیده نگارش های مختصر و کم حجم، شاید روزنه ای باشد برای آشنایی و آشتی شهروندان ایران شهر عزیز، با مفاخر گذشته ی تاریخ میهن مان.

عناوین یادداشت‌ها

  • مرگ، جبر ِ زندگی - بخش (6) - رستم ، با سلاح ِ نام و زندگی، تن به مرگ می سپارد و به آورد با مرگ می پردازد. پنج‌شنبه 28 دی 1402 00:58
    برگزیده هایی از شاهنامه فردوسی *** مرگ، جبر ِ زندگی - بخش (6) - رستم ، با سلاح ِ نام و زندگی، تن به مرگ می سپارد و به آورد با مرگ می پردازد. رستم: مرا نام باید که تن، مرگ راست *** مرگ، جبر زندگی ست. زندگی، شکار مرگ ست (جز مرگ را کس ز مادر نزاد) و برگزیدن مرگ، اختیار ِ زندگی. در شاهنامه، این برخی از پهلوانان و شاهانند...
  • مرگ، جبر ِ زندگی - بخش (5) - رستم ، چنگ به گریبان طلسم و جادوی مرگ می اندازد پنج‌شنبه 28 دی 1402 00:30
    برگزیده هایی از شاهنامه فردوسی *** مرگ، جبر ِ زندگی - بخش (5) - رستم ، چنگ به گریبان طلسم و جادوی مرگ می اندازد *** مرگ، جبر زندگی ست. زندگی، شکار مرگ ست (جز مرگ را کس ز مادر نزاد) و برگزیدن مرگ، اختیار ِ زندگی. در شاهنامه، این برخی از پهلوانان و شاهانند که شکارگر مرگ می شوند *** زال دلواپس گذر رستم از هفت خوان ست: شب...
  • مرگ، جبر ِ زندگی - بخش (4) - پیران ویسه ، مرگ را بهتر از زندگی بنده وار میداند. چهارشنبه 27 دی 1402 23:56
    برگزیده هایی از شاهنامه فردوسی *** مرگ، جبر ِ زندگی - بخش (4) - پیران ویسه ، مرگ را بهتر از زندگی بنده وار میداند. *** مرگ، جبر زندگی ست. زندگی، شکار مرگ ست (جز مرگ را کس ز مادر نزاد) و برگزیدن مرگ، اختیار ِ زندگی. در شاهنامه، این برخی از پهلوانان و شاهانند که شکارگر مرگ می شوند *** پهلوانان شاهنامه، چه ایرانی چه...
  • مرگ، جبر ِ زندگی - بخش (3) - سهراب، مردن را به زنده بودن به بهای شادکامی دشمن، ترجیح می دهد. چهارشنبه 27 دی 1402 21:32
    برگزیده هایی از شاهنامه فردوسی *** مرگ، جبر ِ زندگی - بخش (3) - سهراب، مردن را به زنده بودن به بهای شادکامی دشمن، ترجیح می دهد. *** مرگ، جبر زندگی ست. زندگی، شکار مرگ ست (جز مرگ را کس ز مادر نزاد) و برگزیدن مرگ، اختیار ِ زندگی. در شاهنامه، این برخی از پهلوانان و شاهانند که شکارگر مرگ می شوند *** سهراب در مصاف با رستم:...
  • مرگ، جبر ِ زندگی - بخش (2) - رستم در نبرد با خاقان ، کشته شدن در آوردگاه رزم را روا تر می داند تا مردار شدن در عافیت بزم. چهارشنبه 27 دی 1402 21:16
    برگزیده هایی از شاهنامه فردوسی *** مرگ، جبر ِ زندگی - بخش (2) - رستم در نبرد با خاقان ، کشته شدن در آوردگاه رزم را روا تر می داند تا مردار شدن در عافیت بزم. *** مرگ، جبر زندگی ست. زندگی، شکار مرگ ست (جز مرگ را کس ز مادر نزاد) و برگزیدن مرگ، اختیار ِ زندگی. در شاهنامه، این برخی از پهلوانان و شاهانند که شکارگر مرگ می...
  • مرگ، جبر ِ زندگی - بخش (1) - دارای داراب، در مصاف با اسکندر، شکارگر مرگ می شود. *** چهارشنبه 27 دی 1402 20:51
    برگزیده هایی از شاهنامه فردوسی *** مرگ، جبر ِ زندگی - بخش (1) - دارای داراب، در مصاف با اسکندر، شکارگر مرگ می شود. *** مرگ، جبر زندگی ست. زندگی، شکار مرگ ست (جز مرگ را کس ز مادر نزاد) و برگزیدن مرگ، اختیار ِ زندگی. در شاهنامه، این برخی از پهلوانان و شاهانند که شکارگر مرگ می شوند *** دارا در مصاف با اسکندر، شکارگر مرگ...
  • باز نگری و مرور تاریخ و آموختن از نیک و بد ِ گذشتگان در شاهنامه - (18) سه‌شنبه 26 دی 1402 08:32
    برگزیده هایی از شاهنامه ی فردوسی *** باز نگری و مرور تاریخ و آموختن از نیک و بد ِ گذشتگان در شاهنامه - (18) *** تاریخنگاری، بخشی از "هنر" فردوسی و نشر ِ تاریخ ِ ایران زمین، بخشی از "هدف" فردوسی در تدوین شاهنامه *** حکیم خردمند طوس از شاهنامه اش(گنجینه ی راز و رمز و نام و نشان پیشینیانمان) می گوید....
  • نوبهار، پرستشگاهی بر بنیاد مهرپرستی در بلخ دوشنبه 25 دی 1402 16:18
    برگزیده هایی از شاهنامه فردوسی *** نوبهار، پرستشگاهی بر بنیاد مهرپرستی در بلخ: چو گشتاسپ را داد لهراسپ تخت/فرود آمد از تخت و بربست رخت- به بلخ گزین شد بران نوبهار /که یزدان پرستان بدان روزگار- مران جای را داشتندی چنان/که مر مکه را تازیان این زمان- بدان خانه شد شاه یزدان پرست/فرود آمد از جایگاه نشست- ببست آن در آفرین...
  • ازدواج اسکندر با فغستان دختر کید هندی به رسم و آیین عیسی مسیح یکشنبه 24 دی 1402 11:45
    برگزیده هایی از شاهنامه فردوسی *** ازدواج اسکندر با فغستان دختر کید هندی به رسم و آیین عیسی مسیح *** کید هندی پس از امان یافتن از هجوم بلاخیز اسکندر، دخترش فغستان را همراه با ص د نفر از سران، فیلسوفان و پزشکان هند با هدیه و نثاری درخور، نزد اسکندر گسیل میدارد: سپهدار هندوستان شاد شد/که از رنج اسکندر آزاد شد- بروبر...
  • غریب نوازی بهرام گور و فراخوان ِ دستگیری از بینوایان یکشنبه 24 دی 1402 09:03
    برگزیده هایی از شاهنامه فردوسی *** غریب نوازی بهرام گور و فراخوان ِ دستگیری از بینوایان *** بهرام گور در حمایت و دستگیری از ارزانیان(بینوایان و درماندگان)، کمر ِ همت بر می بندد و در فراخوانی همگان را فرا میخواند: ازان پس به هرسو یکی نامه کرد/به جایی که درویش بد جامه کرد- بپرسید هرجا که بی رنج کیست/به هرجای درویش و بی...
  • نمایش ماه در شاهنامه ی فردوسی. یکشنبه 24 دی 1402 08:44
    برگزیده هایی از شاهنامه فردوسی *** نمایش ماه در شاهنامه ی فردوسی. *** چراغست مر تیره شب را بسیچ/به بد تا توانی تو هرگز مپیچ- چو سی روز گردش بپیمایدا/شود تیره گیتی بدو روشنا- پدید آید آنگاه باریک و زرد/چو پشت کسی کو غم عشق خورد- چو بیننده دیدارش از دور دید/هم اندر زمان او شود ناپدید- دگر شب نمایش کند بیشتر/ترا روشنایی...
  • عربستان، دیار تازیان. یکشنبه 17 دی 1402 12:19
    برگزیده هایی از شاهنامه فردوسی *** عربستان، دیار تازیان. *** حکیم خردمند و فرزانه ی طوس، در شاهنامه، صحرای عربستان، سرزمین تازیان، را با واژه ها و نشانگان های دشت سواران نیزه گزار، دشت سواران نیزه وران ، دشت سواران، دشت گردان و دشت یلان به قید قلم در آورده ست. *** دشت سواران نیزه گزار : یکی مرد بود اندر آن روزگار/ز...
  • درخت سیاوش، پرستشگاه سوگواران سیاوش یکشنبه 17 دی 1402 09:43
    برگزیده هایی از شاهنامه فردوسی *** درخت سیاوش، پرستشگاه سوگواران سیاوش. *** از خاکی که خون سیاوش بر آن ریخته شد، درختی سر بر می آورد که پرستشگاه سوگواران سیاوش می گردد. *** همه خاک آن شارستان شاد شد/گیا بر چمن سرو آزاد شد- ز خاکی که خون سیاوش بخورد/به ابر اندر آمد درختی ز گرد- نگاریده بر برگها چهر او/همه بوی مشک آمد...
  • پند های شاهنامه فردوسی - بخش (۳۳) - پند لهراسب به گشتاسب یکشنبه 17 دی 1402 00:00
    برگزیده هایی از شاهنامه فردوسی *** پند های شاهنامه فردوسی - بخش (۳۳) - پند لهراسب به گشتاسب *** به گشتاسپ گفت ای پسر گوش دار/که تندی نه خوب آید از شهریار- چو اندرز کیخسرو آرم به یاد/تو بشنو نگر سر نپیچی ز داد- مرا گفت بیدادگر شهریار/یکی خو بود پیش باغ بهار- که چون آب باید به نیرو شود/همه باغ ازو پر ز آهو شود- جوانی...
  • باز نگری و مرور تاریخ و آموختن از نیک و بد ِ گذشتگان در شاهنامه - (17) جمعه 15 دی 1402 17:56
    برگزیده هایی از شاهنامه ی فردوسی *** باز نگری و مرور تاریخ و آموختن از نیک و بد ِ گذشتگان در شاهنامه - (17) *** تاریخنگاری، بخشی از "هنر" فردوسی و نشر ِ تاریخ ِ ایران زمین، بخشی از "هدف" فردوسی در تدوین شاهنامه *** حکیم خردمند طوس از شاهنامه اش(گنجینه ی راز و رمز و نام و نشان پیشینیانمان) می گوید....
  • باز نگری و مرور تاریخ و آموختن از نیک و بد ِ گذشتگان در شاهنامه - (16) جمعه 15 دی 1402 17:54
    برگزیده هایی از شاهنامه ی فردوسی *** باز نگری و مرور تاریخ و آموختن از نیک و بد ِ گذشتگان در شاهنامه - (16) *** تاریخنگاری، بخشی از "هنر" فردوسی و نشر ِ تاریخ ِ ایران زمین، بخشی از "هدف" فردوسی در تدوین شاهنامه *** حکیم خردمند طوس از شاهنامه اش(گنجینه ی راز و رمز و نام و نشان پیشینیانمان) می گوید....
  • باز نگری و مرور تاریخ و آموختن از نیک و بد ِ گذشتگان در شاهنامه - (15) جمعه 15 دی 1402 17:51
    برگزیده هایی از شاهنامه ی فردوسی *** باز نگری و مرور تاریخ و آموختن از نیک و بد ِ گذشتگان در شاهنامه - (15) *** تاریخنگاری، بخشی از "هنر" فردوسی و نشر ِ تاریخ ِ ایران زمین، بخشی از "هدف" فردوسی در تدوین شاهنامه *** حکیم خردمند طوس از شاهنامه اش(گنجینه ی راز و رمز و نام و نشان پیشینیانمان) می گوید....
  • (171) - مترادف اصطلاحِ "یک روز ِ خوش به خود ندیدن"، در شاهنامه ی فردوسی یکشنبه 3 دی 1402 20:15
    برگزیده هایی از شاهنامه فردوسی *** (171) - مترادف اصطلاحِ " یک روز ِ خوش به خود ندیدن "، در شاهنامه ی فردوسی. *** ردّ ِ پای ریشه ی اصطلاحاتِ عامیانه در شاهنامه. *** یک روز ِ خوش به خود ندیدن در شاهنامه: کجا سالیان اندر آمد به شش/که نگذشت بر ما یکی روز خوش- و ز بهر درم گرددش کینه کش/که ناخوش کند بر دلش روز...
  • مهران، در تعبیر ِ بخش ِ پنجم ِ خواب ِ کید هندی به آیین های زرتشت، موسی، عیسی و محمد اشاره می‌کند. یکشنبه 3 دی 1402 19:44
    برگزیده هایی از شاهنامه فردوسی *** مهران، در تعبیر ِ بخش ِ پنجم از خواب ِ ده گانه ی کید هندی به آیین های زرتشت، موسی، عیسی و محمد اشاره می‌کند که آیینمداران و دینمداران ، در راستای رسیدن به وحدت، سرانجام به واگرایی(انشقاق و تفرقه) و نه همگرایی(اتحاد و انسجام) می رسند: چو بشنید مهران ز کید این سَخُن/بدو گفت ازین خواب،...
  • مالیدن کمان به مفهوم ِ "مُسَلّح" کردن کمان یکشنبه 3 دی 1402 09:06
    برگزیده هایی از شاهنامه فردوسی *** مالیدن کمان به مفهوم خم کردن کمان برای زه را به خانه ی کمان درگیر کردن، آماده سازی کمان، "مُسَلّح" کردن کمان: ازو شاه بستد به زانو نشست/بمالید خانه کمان را به دست- به زه کرد و خندان چنین گفت شاه/که اینت کمانی چو باید به راه- و کمان را بمالید وبر زه نهاد/ز یزدان نیکی دهش کرد...
  • (170) - مترادف اصطلاحِ "در پوست خود نگنجیدن"، به مفهوم ذوق زده شدن، برانگیخته شدن از غم یا شادی در شاهنامه ی فردوسی. دوشنبه 20 آذر 1402 12:47
    برگزیده هایی از شاهنامه فردوسی *** (170) - مترادف اصطلاحِ " در پوست خود نگنجیدن "، به مفهوم ذوق زده شدن، برانگیخته شدن از غم یا شادی در شاهنامه ی فردوسی. *** ردّ ِ پای ریشه ی اصطلاحاتِ عامیانه در شاهنامه. *** سام در وصف ذوق زده شدن از شادی زال و رودابه: عروس ار به مِهر اندرون همچو اوست / سزد گر برآیند هر دو،...
  • (169) - مترادف اصطلاحِ "قلم کردن"، به مفهوم بریدن، قطع کردن و شکستن در شاهنامه ی فردوسی. شنبه 18 آذر 1402 07:21
    برگزیده هایی از شاهنامه فردوسی *** (169) - مترادف اصطلاحِ " قلم کردن "، به مفهوم بریدن، قطع کردن و شکستن در شاهنامه ی فردوسی. *** ردّ ِ پای ریشه ی اصطلاحاتِ عامیانه در شاهنامه. *** فرامرز چون دید یار آمدش/همی یار جنگی به کار آمدش - یکی تیغ بر نیزهٔ پیلسم/ بزد نیزه از تیغ او شد قلم - و چو تیر اسپری شد سوی...
  • (168) - مترادف اصطلاحِ "پایان شب سیه، سپید ست" در شاهنامه ی فردوسی دوشنبه 13 آذر 1402 19:29
    برگزیده هایی از شاهنامه فردوسی *** (168) - مترادف اصطلاحِ " پایان شب سیه، سپید ست " در شاهنامه ی فردوسی. *** ردّ ِ پای ریشه ی اصطلاحاتِ عامیانه در شاهنامه. *** اصطلاح پایان شب سیه، سپید ست *** اگر چند باشد شب دیریاز/ برو تیرگی هم نماند دراز- شود روز چون چشمه روشن شود/جهان چون نگین بدخشان شود- بهادر امیرعضدی ی
  • (167) - مترادف اصطلاحِ "روزگار کسی را سیاه کردن" در شاهنامه ی فردوسی شنبه 13 آبان 1402 18:02
    برگزیده هایی از شاهنامه فردوسی *** (167) - مترادف اصطلاحِ " روزگار کسی را سیاه کردن " در شاهنامه ی فردوسی. *** ردّ ِ پای ریشه ی اصطلاحاتِ عامیانه در شاهنامه. *** که دانست کاین کودک ارجمند/بدین سال گردد چو سرو بلند- به جنگ آیدش رای و سازد سپاه/ به من برکند روز روشن سیاه - بهادر امیرعضدی
  • خوی بد کیکاووس در برابر رادی رستم شنبه 13 آبان 1402 07:23
    برگزیده هایی از شاهنامه فردوسی *** خوی بد کیکاووس در برابر رادی رستم *** نقش خوی بد(دریغ داشتن نوشدارو) در رفتارِ شهریار، در برابر راد منشی در کردارِنیک(تاج بخشی) رستم. *** پیام رستم به کیکاووس : پیامی ز من پیش کاووس بر/بگویش که مارا چه آمد به سر- به دشنه جگرگاه پور دلیر/دریدم که رستم مماناد دیر- گرت هیچ یادست کردار...
  • (166) - اصطلاحِ "خون ریزون"" در شاهنامه ی فردوسی پنج‌شنبه 11 آبان 1402 07:44
    برگزیده هایی از شاهنامه فردوسی *** (166) - اصطلاحِ " خون ریزون" " در شاهنامه ی فردوسی. *** ردّ ِ پای ریشه ی اصطلاحاتِ عامیانه در شاهنامه. *** ضحاک چنین در خواب دیده ست که نوزادی فریدون نام، به عرصه خواهد رسید و تخت و تاج را از او می ستاند و او را به بند می کشد. در همین راستا، ضحاک برای " دفع شر و...
  • (165) - مترادف اصطلاحِ "تا مرد سخن نگفته باشد ..." در شاهنامه ی فردوسی جمعه 5 آبان 1402 15:08
    برگزیده هایی از شاهنامه فردوسی *** (165) - مترادف اصطلاحِ " تا مرد سخن نگفته باشد ... " در شاهنامه ی فردوسی. *** ردّ ِ پای ریشه ی اصطلاحاتِ عامیانه در شاهنامه. *** نبینی که موبد به خسرو چه گفت / بدانگه که بگشاد راز از نهفت - سخن گفت ناگفته چون گوهر است / کجا نا بسوده به سنگ اندرست - چو از بند و پیوند یابد...
  • نرم خویی و نرم گویی رستم و کیکاووس، در پی دژ خویی و درشت گویی هایشان. چهارشنبه 3 آبان 1402 23:50
    برگزیده هایی از شاهنامه فردوسی *** نرم خویی و نرم گویی رستم و کیکاووس، در پی دژ خویی و درشت گویی هایشان. *** کیکاووس پس از شلتاق سهراب، هراسان، گیو را نزد رستم گسیل می دارد: بباید که نزدیک رستم شوی/به زابل نمانی و گر نغنوی- اگر شب رسی روز را بازگرد/بگویش که تنگ اندرآمد نبرد- وگرنه فرازست این مرد گرد/بداندیش را خوار...
  • گفتار متفاوت فریدون، اسفندیار و سهراب با مادرانشان دوشنبه 1 آبان 1402 21:02
    برگزیده هایی از شاهنامه فردوسی *** گفتار متفاوت فریدون، اسفندیار و سهراب با مادرانشان . *** گفتار گرم و متین فریدون با فرانک: چو بگذشت ازان بر فریدون دو هشت/ز البرز کوه اندر آمد به دشت- بر مادر آمد پژوهید و گفت/که بگشای بر من نهان از نهفت- بگو مر مرا تا که بودم پدر/کیم من ز تخم کدامین گهر- چه گویم کیم بر سر انجمن/یکی...
  • (164) - مترادف اصطلاحِ "لبی تر کردن" در شاهنامه ی فردوسی شنبه 29 مهر 1402 11:25
    برگزیده هایی از شاهنامه فردوسی *** (164) - مترادف اصطلاحِ " لبی تر کردن " در شاهنامه ی فردوسی. *** ردّ ِ پای ریشه ی اصطلاحاتِ عامیانه در شاهنامه. *** رستم : بباشیم یک روز و دم برزنیم/ یکی بر لب خشک نم برزنیم - ازان پس گراییم نزدیک شاه/به گردان ایران نماییم راه- بهادر امیرعضدی