برگزیده هایی از شاهنامه فردوسی

شتاب و فشار زندگی، تمرکز، حال، و دل و دماغ را از مردم گرفته تا بنشینند و دیوان شمس، حافظ، سعدی یا شاهنامه را بخوانند.این گزیده نگارش های مختصر و کم حجم، شاید روزنه ای باشد برای آشنایی و آشتی شهروندان ایران شهر عزیز، با مفاخر گذشته ی تاریخ میهن مان.

برگزیده هایی از شاهنامه فردوسی

شتاب و فشار زندگی، تمرکز، حال، و دل و دماغ را از مردم گرفته تا بنشینند و دیوان شمس، حافظ، سعدی یا شاهنامه را بخوانند.این گزیده نگارش های مختصر و کم حجم، شاید روزنه ای باشد برای آشنایی و آشتی شهروندان ایران شهر عزیز، با مفاخر گذشته ی تاریخ میهن مان.

عناوین یادداشت‌ها

  • « آداب میگساری »، در شاهنامه فردوسی - 9 - نه فرخ بوَد مست، زن خواستن. پنج‌شنبه 20 خرداد 1400 12:30
    برگزیده هایی از شاهنامه ی فردوسی *** « آداب میگساری »، در شاهنامه فردوسی - 9 - نه فرخ بوَد مست، زن خواستن. *** بهرام گور و خواستگاری از آرزو، دختر ماهیار *** بهرام گور در میهمانی شب نشینی ِ ماهیار ِ گوهر فروش، چشم ِ دل به آرزو، دختر مهیار می دوزد. ملازمان، بهرام ِ مست را از خواستگاری بر حذر میدارند: گر او را همی...
  • « آداب میگساری »، در شاهنامه فردوسی - 8 پنج‌شنبه 20 خرداد 1400 12:10
    برگزیده هایی از شاهنامه ی فردوسی *** « آداب میگساری »، در شاهنامه فردوسی - 8 *** دنیا گذراست، از می و میگساری مَگذَر: گرت هست جام می‌زرد خواه/به دل خرمی را مدان از گناه- نشاط وطرب جوی وسستی مکن/گزافه مپرداز مغزسخن- به پیری به مستی، میازید دست: کسی کو جوانست شادی کنید/دل مردمان جوان مشکنید- به پیری به مستی میازید...
  • آرایش نظامی، در جنگ های بزرگ ِ شاهنامه - بخش چهارم یکشنبه 16 خرداد 1400 13:16
    بر گزیده هایی از شاهنامه ی فردوسی *** آرایش نظامی، در جنگ های بزرگ ِ شاهنامه - بخش چهارم *** نبرد دوازده رخ، (ویترین آرایش و شیوه های جنگی) در شاهنامه *** کیخسرو و ساماندهی سپاهیانش در نبرد دوازده رخ در مصاف با سپاهیان افراسیاب: نخستین ازان لشکر نامدار/سواران شمشیر زن سی هزار- گزین کرد خسرو به رستم سپرد/بدو گفت کای...
  • آرایش نظامی، در جنگ های بزرگ ِ شاهنامه - بخش سیزدهم یکشنبه 16 خرداد 1400 12:28
    برگزیده هایی از شاهنامه ی فردوسی *** #آرایش نظامی، در جنگ های بزرگ ِ شاهنامه - بخش سیزدهم. *** آرایش نظامی سپاه پیران ویسه در نبرد یازده رخ. *** سرداران پیران در نبرد با کیخسرو : اندریمان، اوخواست، لهاک، فرشیدورد، زنگولهٔ گُرد، کلباد، سپهرم، رویین و ... : به هومان سپرد آن زمان قلبگاه/سپاهی هژبر اوژن و رزمخواه- بخواند...
  • پند های شاهنامه فردوسی - بخش (83) - پند کیخسرو به گودرز چهارشنبه 12 خرداد 1400 23:13
    برگزیده هایی از شاهنامه ی فردوسی *** پند های شاهنامه فردوسی - بخش (83) - پند کیخسرو به گودرز *** گزیده پندهایی در لا به لای گفتار ها و متن شاهنامه، که حکیم بزرگوار طوس، بیشتر در آغاز و فرجام داستان هایش و گاه از زبان ِ دل ِ شخصیت های شاهنامه اش، لب به سخن می گشاید. *** پند کیخسرو به گودرز در نبرد با افراسیاب و مهرورزی...
  • پند های شاهنامه فردوسی - بخش (82) - پند کیخسرو به بیژن چهارشنبه 12 خرداد 1400 23:07
    برگزیده هایی از شاهنامه ی فردوسی *** پند های شاهنامه فردوسی - بخش (82) - پند کیخسرو به بیژن *** گزیده پندهایی در لا به لای گفتار ها و متن شاهنامه، که حکیم بزرگوار طوس، بیشتر در آغاز و فرجام داستان هایش و گاه از زبان ِ دل ِ شخصیت های شاهنامه اش، لب به سخن می گشاید. *** پند کیخسرو به بیژن: به بیژن بفرمود کاین خواسته/ببر...
  • « آداب میگساری »، در شاهنامه فردوسی - 14 چهارشنبه 12 خرداد 1400 22:55
    برگزیده هایی از شاهنامه ی فردوسی *** « آداب میگساری »، در شاهنامه فردوسی - 14 *** شاهان و پهلوانان در شاهنامه، ب نا به رسمی نا نوشته و معمول پس از نیایش، به پاس پیروزی شان به میگساری می نشینند. *** میگساری یلان پس از رهایی بیژن از چاه و شبیخون زدن رستم به ایوان افراسیاب و گریزان شدن افراسیاب: بفرمود خسرو که بنهید...
  • (106) - اصطلاح ِ "از جان خود سیر گشتن"، در شاهنامه ی فردوسی . چهارشنبه 12 خرداد 1400 22:25
    برگزیده هایی از شاهنامه فردوسی *** (106) - اصطلاح ِ "از جان خود سیر گشتن"، در شاهنامه ی فردوسی . *** ردِّ پای ریشه ی اصطلاحاتِ عامیانه، در شاهنامه *** اصطلاح "از جان خود سیر آمدن": چنین گفت با گیو پس پهلوان/که پیران* به سیری رسید از روان- .................... پ ن: * پیران ویسه، پهلوان تورانی، وزیر...
  • (105) - اصطلاح ِ "پشیمانی دگر سودی ندارد"، در شاهنامه ی فردوسی چهارشنبه 12 خرداد 1400 22:24
    برگزیده هایی از شاهنامه فردوسی *** (105) - اصطلاح ِ "پشیمانی دگر سودی ندارد"، در شاهنامه ی فردوسی . *** ردِّ پای ریشه ی اصطلاحاتِ عامیانه، در شاهنامه *** اصطلاح "پشیمانی دگر سودی ندارد": گرین گفته‌های مرا نشنوی/بفرجام کارت پشیمان شوی- پشیمانی آنگه نداردت سود/که تیغ زمانه سرت را درود- بهادر امیرعضدی
  • پند های شاهنامه فردوسی - بخش (81) - پند گودرز به گیو چهارشنبه 12 خرداد 1400 22:20
    برگزیده هایی از شاهنامه ی فردوسی *** پند های شاهنامه فردوسی - بخش (81) - پند گودرز به گیو *** گزیده پندهایی در لا به لای گفتار ها و متن شاهنامه، که حکیم بزرگوار طوس، بیشتر در آغاز و فرجام داستان هایش و گاه از زبان ِ دل ِ شخصیت های شاهنامه اش، لب به سخن می گشاید. *** گفتار گودرز به گیو: یکی داستان گفته بودم بشاه/چو...
  • پند های شاهنامه فردوسی - بخش (80) - پند پیران به گیو چهارشنبه 12 خرداد 1400 21:52
    برگزیده هایی از شاهنامه ی فردوسی *** پند های شاهنامه فردوسی - بخش (80) - پند پیران به گیو *** گزیده پندهایی در لا به لای گفتار ها و متن شاهنامه، که حکیم بزرگوار طوس، بیشتر در آغاز و فرجام داستان هایش و گاه از زبان ِ دل ِ شخصیت های شاهنامه اش، لب به سخن می گشاید. *** پند پیران به گیو: مرا مرگ بهتر ازان زندگی/که سالار...
  • ردّ و نشان ِ جبر باوری در شاهنامه ی فردوسی - بخش 6 - جبر انگاری فردوسی چهارشنبه 12 خرداد 1400 12:00
    و.ک(003,6) بر گزیده هایی از شاهنامه ی فردوسی *** ردّ و نشان ِ جبر باوری در شاهنامه ی فردوسی - بخش 6 - جبر انگاری فردوسی *** جبر انگاری فردوسی *** گریزی از جبر ِ دهر(اراده یزدان) نیست: چو یزدان چنین راند اندر بوش/بران بود چرخ روان را روش- کس از داد یزدان نیابد گریغ/وگر چه بپرد برآید به میغ- سنان گر بدندان بخاید...
  • ردّ و نشان ِ جبر باوری در شاهنامه ی فردوسی - بخش 5 - جبر انگاری فردوسی چهارشنبه 12 خرداد 1400 11:59
    و.ک(003,5) بر گزیده هایی از شاهنامه ی فردوسی *** ردّ و نشان ِ جبر باوری در شاهنامه ی فردوسی - بخش 5 - جبر انگاری فردوسی *** جبر انگاری فردوسی: *** حکیم از جبر دهر و از رستم و نشناختن سهراب میگوید: نشان پدر جست و با او نگفت/همی داشت آن راستی در نهفت- تو گیتی چه سازی که خود ساخت‌ست/جهاندار ازین کار پرداخت‌ست- زمانه...
  • ردّ و نشان ِ جبر باوری در شاهنامه ی فردوسی - بخش 4 - جبر انگاری فردوسی چهارشنبه 12 خرداد 1400 11:58
    و.ک(003,4) بر گزیده هایی از شاهنامه ی فردوسی *** ردّ و نشان ِ جبر باوری در شاهنامه ی فردوسی - بخش 4 - جبر انگاری فردوسی *** جبر انگاری فردوسی: چنینست کردار چرخ بلند/به دستی کلاه و به دیگر کمند- چو شادان نشیند کسی با کلاه/بخم کمندش رباید ز گاه- چرا مهر باید همی بر جهان/چو باید خرامید با همرهان- چو اندیشهٔ گنج گردد...
  • هفت در شاهنامه - 3 - هفت گردان سه‌شنبه 11 خرداد 1400 17:02
    برگزیده هایی از شاهنامه فردوسی *** هفت در شاهنامه - 3 - هفت گردان *** هفت گرد با رستم برای نجات بیژن از چاه: بفرمود رستم بسالار بار/که بگزین ز گردان لشکر هزار- ز مردان گردنکش و نامور/بباید تنی چند بسته کمر- چو گرگین و چون زنگهٔ شاوران/دگر گستهم شیر جنگ آوران- چهارم گرازه که راند سپاه/فروهل نگهبان تخت و کلاه- چو فرهاد...
  • شخصیت های شاهنامه، همدیگر را چگونه می بینند؟ - بخش 18 - کیخسرو از دید رستم. سه‌شنبه 11 خرداد 1400 16:39
    بر گزیده هایی از شاهنامه ی فردوسی *** شخصیت های شاهنامه، همدیگر را چگونه می بینند؟ - بخش 18 - کیخسرو از دید رستم. *** کیخسرو از دید رستم: ز تو دور بادا دو چشم نیاز/دل بدسگالت بگرم و گداز- توی بر جهان شاه و سالار و کی/کیان جهان مر ترا خاک پی- که چون تو ندیدست یک شاه گاه/نه تابنده خروشید و گردنده ماه- بدان را ز نیکان تو...
  • رستم در بزرگداشت کیخسرو، ماه های سال را به عاریت، به نگاهبانی او می گمارد سه‌شنبه 11 خرداد 1400 16:26
    و.ک(103،1) برگزیده هایی از شاهنامه فردوسی *** رستم در بزرگداشت کیخسرو، ماه های سال را به عاریت، به نگاهبانی او می گمارد: چو آمد بر شاه کهترنواز/نوان پیش او رفت و بردش نماز- ستایش کنان پیش خسرو دوید/که مهر و ستایش مر او را سزید- برآورد سر آفرین کرد و گفت/مبادت جز از بخت پیروز جفت- چو هرمزد بادت بدین پایگاه/چو بهمن...
  • (104) - اصطلاح ِ "نگاه ِ چپ به کسی انداختن"، در شاهنامه ی فردوسی شنبه 8 خرداد 1400 17:08
    برگزیده هایی از شاهنامه فردوسی *** (104) - اصطلاح ِ "نگاه ِ چپ به کسی انداختن"، در شاهنامه ی فردوسی . *** ردِّ پای ریشه ی اصطلاحاتِ عامیانه، در شاهنامه *** اصطلاح ِ "نگاه ِ چپ به کسی انداختن". *** فرمان افراسیاب به گرسیوز، در بدار کشیدن بیژن: ببر همچنین بند بر دست و پای/هم اندر زمان زو بپرداز جای-...
  • (103) - اصطلاح ِ "دشمن شاد شدن"، در شاهنامه ی فردوسی . شنبه 8 خرداد 1400 16:53
    برگزیده هایی از شاهنامه فردوسی *** (103) - اصطلاح ِ "دشمن شاد شدن"، در شاهنامه ی فردوسی . *** ردِّ پای ریشه ی اصطلاحاتِ عامیانه، در شاهنامه *** اصطلاح ِ "دشمن شاد شدن". *** بیژن: دریغا که شادان شود دشمنم/چو بینند بر دار روشن تنم- بهادر امیرعضدی
  • در پرده گویی ِ "عیان ترین بی حاجت ِ بیان" حکیم فردوسی طوسی، در سروده های "اروتیک" شاهنامه - بخش سوم - بیژن و منیژه چهارشنبه 5 خرداد 1400 12:34
    و.ک(072,3) برگزیده هایی از شاهنامه فردوسی *** در پرده گویی ِ "عیان ترین بی حاجت ِ بیان" حکیم فردوسی طوسی، در سروده های "اروتیک" شاهنامه - بخش سوم - بیژن و منیژه *** بی پروا ترین حس و غریزه ی "حیوانی ِ" انسان، پیچیده در چادر شب ِ عفاف و شرم ِ حکیم طوس. *** اروتیسم و حجب قلم ِ حکیم فردوسی...
  • شخصیت های شاهنامه، همدیگر را چگونه می بینند؟ - بخش 17 - رستم از دید کیخسرو. چهارشنبه 5 خرداد 1400 10:00
    بر گزیده هایی از شاهنامه ی فردوسی *** شخصیت های شاهنامه، همدیگر را چگونه می بینند؟ - بخش 17 - زال و رستم از دید کیخسرو *** رستم از دید کیخسرو: کسی را که رستم بود پهلوان/سزد گر بماند همیشه جوان- پرستنده چون تو ندارد سپهر/ز تو بخت هرگز مبراد مهر- رستم از دید کیخسرو: برستم یکی نامه فرمود شاه/نوشتن ز مهتر سوی نیکخواه- که...
  • شخصیت های شاهنامه، همدیگر را چگونه می بینند؟ - بخش 16 - رستم از دید گودرز کشوادگان. چهارشنبه 5 خرداد 1400 09:56
    بر گزیده هایی از شاهنامه ی فردوسی *** شخصیت های شاهنامه، همدیگر را چگونه می بینند؟ - بخش 16 - رستم از دید گودرز کشوادگان. *** گودرز کشوادگان نزد کیخسرو از رستم میگوید: نشست از بر تخت زر شهریار/بنزدیک او رستم نامدار- فریبرز و گودرز و رهام و گیو/نشستند با نامداران نیو- سخن گفت کیخسرو از رزمگاه/ازان رنج و پیگار توران...
  • (102) - اصطلاح ِ "دست درازی کردن"، در شاهنامه ی فردوسی دوشنبه 3 خرداد 1400 23:14
    برگزیده هایی از شاهنامه فردوسی *** (102) - اصطلاح ِ "دست درازی کردن "، در شاهنامه ی فردوسی . *** ردِّ پای ریشه ی اصطلاحاتِ عامیانه، در شاهنامه *** اصطلاح ِ "دست درازی* کردن ": بدو گفت گودرز کای شهریار/ز مادر نزاید چو رستم سوار- اگر دیو پیش آید ار اژدها/ز چنگ درازش نیابد رها- هزار افرین باد بر...
  • کنیز و غلام، در قالب غنیمت ِ جنگی در شاهنامه فردوسی - بخش 01 دوشنبه 3 خرداد 1400 22:26
    و.ک(091,1) بر گزیده هایی از شاهنامه ی فردوسی *** کنیز و غلام، در قالب غنیمت ِ جنگی در شاهنامه فردوسی - بخش 01 *** گیو گودرز پس از شکست تورانیان در جنگ هماون: بدانگه که خورشید بنمود تاج/برآمد نشست از بر تخت عاج - ز توران بیامد سرافراز گیو/گرفته بسی نامداران نیو- بسی "خوب چهر بتان طراز" /گرانمایه اسپان و...
  • گلایه ی پیران ویسه از افراسیاب، نزد رستم دوشنبه 3 خرداد 1400 00:50
    و.ک(104) بر گزیده هایی از شاهنامه ی فردوسی *** گلایه ی پیران ویسه از افراسیاب، نزد رستم: چو بشنید پیران ز پیش سپاه/بیامد بر رستم کینه خواه- بدو گفت رستم که ای پهلوان/درودت ز خورشید روشن روان- بدو گفت پیران که ای پیلتن/درودت ز یزدان و از انجمن- ز نیکی دهش آفرین بر تو باد/فلک را گذر بر نگین تو باد- بگویم ترا گر نداری...
  • رجز خوانی در شاهنامه - ۲۲ - رجز خوانی شنگل برای رستم دوشنبه 3 خرداد 1400 00:45
    بر گزیده هایی از شاهنامه ی فردوسی *** رجز خوانی در شاهنامه - ۲۲ - رجز خوانی شنگل برای رستم: *** رجز خوانی، از فراز های شور انگیز و گرمی بخش آوردگاه نبرد های تن به تن یلان در شاهنامه. *** رجز خوانی دو همآورد، در هنگامه ی رزم. *** رجز خوانی شنگل برای رستم: بغرید شنگل ز پیش سپاه/منم گفت گرداوژن رزم‌خواه- بگویید کان مرد...
  • (101) - اصطلاح ِ "هر کسی آن درود کار که کشت"، در شاهنامه ی فردوسی . دوشنبه 3 خرداد 1400 00:23
    برگزیده هایی از شاهنامه فردوسی *** (101) - اصطلاح( دستانزد ) "هر کسی آن درود عاقبت کار که کشت" و "هرچه کنی به خود کنی گر همه خوب و بد کنی"، در شاهنامه ی فردوسی. *** ردِّ پای ریشه ی اصطلاحاتِ عامیانه، در شاهنامه *** ندارد کسی با تو این داوری / ز تخم پراکند خود بر خوری - و ز کردار بد بر تنش بد...
  • پند های شاهنامه فردوسی - بخش (79) - پند رستم یکشنبه 2 خرداد 1400 23:50
    برگزیده هایی از شاهنامه ی فردوسی *** پند های شاهنامه فردوسی - بخش (79) - پند رستم *** گزیده پندهایی در لا به لای گفتار ها و متن شاهنامه، که حکیم بزرگوار طوس، بیشتر در آغاز و فرجام داستان هایش و گاه از زبان ِ دل ِ شخصیت های شاهنامه اش، لب به سخن می گشاید. *** گفتار رستم: چو رستم نگه کرد خیره بماند/جهان آفرین را فراوان...
  • شخصیت های شاهنامه، همدیگر را چگونه می بینند؟ - بخش 15 - رستم از دید سپاهیان یکشنبه 2 خرداد 1400 22:11
    بر گزیده هایی از شاهنامه ی فردوسی *** شخصیت های شاهنامه، همدیگر را چگونه می بینند؟ - بخش 15 - رستم از دید سپاهیان *** رستم از دید سپاهیان، پس از پیروزی در جنگ هماون: بزرگان برو خواندند آفرین/که بی‌تو مبادا کلاه و نگین- کسی را که چون پیلتن کهترست/ز گرودن گردان سرش برترست- پسندیده باد این نژاد و گهر/هم آن بوم کو چون تو...
  • نمودهای منحصر به فردِ فردوسی، از "نیایش"، و نه کرنش و استغاثه، در شاهنامه – ( بخش 10 ) ستایش رستم، "یزدان پاک" را یکشنبه 2 خرداد 1400 21:40
    برگزیده هایی از شاهنامه ی فردوسی *** نمودهای منحصر به فردِ فردوسی، از "نیایش"، و نه کرنش و استغاثه، در شاهنامه – ( بخش 10 ) ستایش رستم، "یزدان پاک" را پس از پیروزی در نبرد هماون. *** شاهان و پهلوانان در شاهنامه، ب نا به رسمی نا نوشته و معمول پس از نیایش، به پاس پیروزی شان به میگساری می نشینند. ***...