برگزیده هایی از شاهنامه فردوسی

شتاب و فشار زندگی، تمرکز، حال، و دل و دماغ را از مردم گرفته تا بنشینند و دیوان شمس، حافظ، سعدی یا شاهنامه را بخوانند.این گزیده نگارش های مختصر و کم حجم، شاید روزنه ای باشد برای آشنایی و آشتی شهروندان ایران شهر عزیز، با مفاخر گذشته ی تاریخ میهن مان.

برگزیده هایی از شاهنامه فردوسی

شتاب و فشار زندگی، تمرکز، حال، و دل و دماغ را از مردم گرفته تا بنشینند و دیوان شمس، حافظ، سعدی یا شاهنامه را بخوانند.این گزیده نگارش های مختصر و کم حجم، شاید روزنه ای باشد برای آشنایی و آشتی شهروندان ایران شهر عزیز، با مفاخر گذشته ی تاریخ میهن مان.

عناوین یادداشت‌ها

  • (177) - مترادفِ اصطلاح ِ "با دم شیر بازی کردن"، در شاهنامه فردوسی. جمعه 27 مهر 1403 09:00
    برگزیده هایی از شاهنامه *** (177) - مترادفِ اصطلاح ِ "با دم شیر بازی کردن"، در شاهنامه فردوسی. *** ردّ ِ پای ریشه ی اصطلاحاتِ عامیانه در شاهنامه. *** براه بیابان بباید شدن/نه نیکو بود راه شیران زدن. و فریدون که بودش پدر آبتین/شده تنگ بر آبتین بر زمین- گریزان و از خویشتن گشته سیر/برآویخت ناگاه بر کام شیر- و...
  • (176) - مترادف اصطلاح ِ "رو شستن"، به مفهوم رو سفید کردن، امید دادن، مفتخر کردن. جمعه 27 مهر 1403 08:56
    برگزیده هایی از شاهنامه فردوسی *** (176) - مترادف اصطلاح ِ "رو شستن"، به مفهوم رو سفید کردن، امید دادن، مفتخر کردن. *** *** ردّ ِ پای ریشه ی اصطلاحاتِ عامیانه در شاهنامه. *** جریره، هسر اول سیاوش، مادر فرود، به پسرش فرود: بایران برادرت شاه ِ نوست/جهاندار و بیدار، کیخسروست- ترا نیک داند به نام و گهر/ز هم خون...
  • درخت نیک(شجره ی طیبه ی) کیخسرو ِ"پیامبر"، از چهار عنصر(عناصر اربعه) ی هنر، نژاد، گوهر و خرد بهره برده. یکشنبه 22 مهر 1403 00:54
    برگزیده هایی از شاهنامه فردوسی *** درخت نیک(شجره ی طیبه ی) کیخسرو "پیامبر"*، از چهار عنصر(عناصر اربعه) ی هنر، نژاد، گوهر و خرد بهره برده و سیراب شده و بی نیاز ازین (چهار) ست. *** بخش کیخسرو، در شاهنامه: جهانجوی از این چار، بُد بی نیاز/همش بخت سازنده بود از فراز- *** به پالیز چون برکشد سرو شاخ/سر شاخ سبزش...
  • رستم، تنها دم ِ مرگ ِ سهراب ست که او را می شناسد و نه پیش از آن. شنبه 14 مهر 1403 09:13
    برگزیده هایی از شاهنامه فردوسی *** رستم، تنها دم ِ مرگ ِ سهراب ست که او را می شناسد و نه پیش از آن. *** این، تنها غدر ِ دهر و جبر روزگار به رستم و سهراب ست که با بی مهری، احتمال شناخته شدن سهراب را از دل رستم می زداید. *** اولین غدر ِ دهر. افتادن ِ گمان ِ مانند سام بودن سهراب، به دل گژدهم: سواران ترکان بسی دیده ام،...
  • ردِّ نیکی را همه جا میتوان یافت. « باید نیکو دید » - بخش 5 - پیران ویسه ی نیک سرشت، جان بیژن را از دار افراسیاب رهایی می بخشد. یکشنبه 8 مهر 1403 22:40
    برگزیده هایی از شاهنامه ی فردوسی *** ردِّ نیکی را همه جا میتوان یافت. « باید نیکو دید » - بخش 5 - پیران ویسه ی نیک سرشت، جان بیژن را از دار افراسیاب رهایی می بخشد. ** * افراسیاب به گرسیوز فرمان می دهد بیژن را به دار بکَش: نگون بخت را زنده بر دار کن/وزو نیز با من مگردان سخن- بدان تا ز ایرانیان زین سپس/نیارد بتوران نگه...
  • مفاهیم متعدد، متفاوت و گاه متضاد یک واژه در شاهنامه -13- واژه ی بنیاد، در شاهنامه یکشنبه 8 مهر 1403 20:16
    برگزیده هایی از شاهنامه فردوسی *** مفاهیم متعدد، متفاوت و گاه متضاد یک واژه در شاهنامه -13- مفاهیم ِ متفاوت ِ واژه ی بنیاد. *** مفاهیم ِ متفاوت ِ واژه ی بنیاد، در شاهنامه *** بنیاد ، ریشه، اُس، اساس، پایه، روال، منوال، راستا: ورا بُد جهان، سالیان، پانصد/نیفکند یک روز بنیاد ِ بَد- و یکی نیزه زد بر کمربند ِ اوی/که بگسست...
  • حرمت جسد دشمن در شاهنامه فردوسی - 8 - جسد کشته شدگان تورانی در نبرد با هفت گرد ایرانی. شنبه 31 شهریور 1403 20:34
    برگزیده هایی از شاهنامه فردوسی *** حرمت جسد دشمن در شاهنامه فردوسی - 8 - جسد کشته شدگان تورانی در نبرد با هفت گرد ایرانی. *** حرمت جسد دشمن، در نبرد هفت گردان ایرانی در نخجیر گاه افراسیاب: تهمتن برانگیخت رخش از شتاب/پس پشت جنگ آور افراسیاب- ز لشکر هرانکس که بد جنگ ساز/دو بهره نیامد به خرگاه باز- اگر کشته بودند اگر...
  • (176) - مترادف اصطلاح "نه شکم توشه ورمیداره، نه چشم تماشا" در شاهنامه. دوشنبه 19 شهریور 1403 00:21
    برگزیده هایی از شاهنامه فردوسی *** (176) - مترادف اصطلاح "نه شکم توشه ورمیداره، نه چشم تماشا" در شاهنامه. اشاره به حرص و آز سیری ناپذیر ِ خوردن و تماشا کردن. *** چو کاووس بشنید از او این سخن/یکی تازه اندیشه افگند بن- دل رزمجویش ببست اندران/که لشکر کشد سوی مازندران- چنین گفت با سرفرازان رزم/که ما سر نهادیم...
  • گرته برداری نبرد ِ عمروبن عبدود با علی، از "نبرد رستم با دیو سپید". دوشنبه 19 شهریور 1403 00:03
    برگزیده هایی از شاهنامه فردوسی *** گرته برداری نبرد ِ عمروبن عبدود و علی از "نبرد رستم با دیو سپید". *** نبرد عمرو بن عبدود با علی: وزان جایگه سوی دیو سپید/بیامد به کردار تابنده شید- سوی رستم آمد چو کوهی سیاه/از آهنش ساعد ز آهن کلاه- ازو شد دل پیلتن پرنهیب/بترسید کامد به تنگی نشیب- برآشفت برسان پیل ژیان/یکی...
  • (175) - مترادف اصطلاحِ مانی، پیامبر نقاش، به شاپور: "در ویرانی تن من، آبادی جهانیست"، در شاهنامه ی فردوسی. دوشنبه 12 شهریور 1403 20:30
    برگزیده هایی از شاهنامه فردوسی *** (175) - مترادف اصطلاحِ مانی، پیامبر نقاش، به شاپور: "در ویرانی تن من، آبادی جهانیست" ، در شاهنامه ی فردوسی. *** ردّ ِ پای ریشه ی اصطلاحاتِ عامیانه در شاهنامه. *** در ویرانی تن من، آبادی جهانیست *** هران روز بد کز تو اندر گذشت/بر آنی کزو گیتی آباد گشت- بهادر امیرعضدی
  • تفاوت های مفهومی ِ "یک با دگر" / "با یکدگر" و "از یک دگر"، در شیوه ی نگارشی شاهنامه فردوسی. جمعه 9 شهریور 1403 15:51
    برگزیده هایی از شاهنامه فردوسی *** از روش های نگارشی در متن شاهنامه. *** تفاوت های مفهومی ِ "یک با دگر" / "با یکدگر" و "از یک دگر" ، در شیوه ی نگارشی شاهنامه فردوسی. شگفتا از نبوغ و دقت حکیم طوس. *** "یک با دگر": (در حالت مقابله و جدل کلامی)، به تدبیر یک با دگر ساختند/همه رای...
  • جبر در شاهنامه - فردوسی، جبراندیش ِ اختیار گزین – 14- نماد ِ جبر، در قامت ِ گیتی. پنج‌شنبه 8 شهریور 1403 09:10
    برگزیده هایی از شاهنامه فردوسی *** جبر در شاهنامه - فردوسی، جبراندیش ِ اختیار گزین – 14- نماد ِ جبر، در قامت ِ گیتی. *** جبر و جبر اندیشی، در قامت ِ چرخ ، سرنوشت، دهر، قضا، قَدَر، آفرینش، اختر، آسمان، روزگار، سپهر، جهان، سرای سپنج، گیتی و گنبد تیزگرد، جا به جا در شاهنامه، خود می نمایانند. و در برابر، این جبر ِ ناشی از...
  • جبر در شاهنامه - فردوسی، جبراندیش ِ اختیار گزین – 13 - نماد ِ جبر، در قامت ِ جهان پنج‌شنبه 8 شهریور 1403 09:08
    برگزیده هایی از شاهنامه فردوسی *** جبر در شاهنامه - فردوسی، جبراندیش ِ اختیار گزین – 13 - نماد ِ جبر، در قامت ِ جهان. *** جبر و جبر اندیشی، در قامت ِ چرخ ، سرنوشت، دهر، قضا، قَدَر، آفرینش، اختر، آسمان، روزگار، سپهر، جهان، سرای سپنج، گیتی و گنبد تیزگرد، جا به جا در شاهنامه، خود می نمایانند. و در برابر، این جبر ِ ناشی...
  • جبر در شاهنامه - فردوسی، جبراندیش ِ اختیار گزین - 12 - نماد ِ جبر، در قامت ِ سپهر. پنج‌شنبه 8 شهریور 1403 09:06
    برگزیده هایی از شاهنامه فردوسی *** جبر در شاهنامه - فردوسی، جبراندیش ِ اختیار گزین - 12 - نماد ِ جبر، در قامت ِ سپهر. *** جبر و جبر اندیشی، در قامت ِ چرخ ، سرنوشت، دهر، قضا، قَدَر، آفرینش، اختر، آسمان، روزگار، سپهر، جهان، سرای سپنج، گیتی و گنبد تیزگرد، جا به جا در شاهنامه، خود می نمایانند. و در برابر، این جبر ِ ناشی...
  • جبر در شاهنامه - فردوسی، جبراندیش ِ اختیار گزین - 12 - نماد ِ جبر، در قامت ِ روزگار. پنج‌شنبه 8 شهریور 1403 09:02
    برگزیده هایی از شاهنامه فردوسی *** جبر در شاهنامه - فردوسی، جبراندیش ِ اختیار گزین - 12 - نماد ِ جبر، در قامت ِ روزگار. *** جبر و جبر اندیشی، در قامت ِ چرخ ، سرنوشت، دهر، قضا، قَدَر، آفرینش، اختر، آسمان، روزگار، سپهر، جهان، سرای سپنج، گیتی و گنبد تیزگرد، جا به جا در شاهنامه، خود می نمایانند. و در برابر، این جبر ِ ناشی...
  • جبر در شاهنامه - فردوسی، جبراندیش ِ اختیار گزین – 11 - نماد ِ جبر، در قامت ِ آسمان. پنج‌شنبه 8 شهریور 1403 09:01
    برگزیده هایی از شاهنامه فردوسی *** جبر در شاهنامه - فردوسی، جبراندیش ِ اختیار گزین – 11 - نماد ِ جبر، در قامت ِ آسمان. *** جبر و جبر اندیشی، در قامت ِ چرخ ، سرنوشت، دهر، قضا، قَدَر، آفرینش، اختر، آسمان، روزگار، سپهر، جهان، سرای سپنج، گیتی و گنبد تیزگرد، جا به جا در شاهنامه، خود می نمایانند. و در برابر، این جبر ِ ناشی...
  • جبر در شاهنامه - فردوسی، جبراندیش ِ اختیار گزین – 10 - نماد ِ جبر، در قامت ِ اختر. پنج‌شنبه 8 شهریور 1403 08:51
    برگزیده هایی از شاهنامه فردوسی *** جبر در شاهنامه - فردوسی، جبراندیش ِ اختیار گزین – 10 - نماد ِ جبر، در قامت ِ اختر . *** جبر و جبر اندیشی، در قامت ِ چرخ ، سرنوشت، دهر، قضا، قَدَر، آفرینش، اختر، آسمان، روزگار، سپهر، جهان، سرای سپنج، گیتی و گنبد تیزگرد، جا به جا در شاهنامه، خود می نمایانند. و در برابر، این جبر ِ ناشی...
  • جبر در شاهنامه - فردوسی، جبراندیش ِ اختیار گزین - 9 - نماد ِ جبر، در قامت ِ قَدَر. پنج‌شنبه 8 شهریور 1403 08:48
    برگزیده هایی از شاهنامه فردوسی *** جبر در شاهنامه - فردوسی، جبراندیش ِ اختیار گزین - 9 - نماد ِ جبر، در قامت ِ قَدَر . *** جبر و جبر اندیشی، در قامت ِ چرخ ، سرنوشت، دهر، قضا، قَدَر، آفرینش، اختر، آسمان، روزگار، سپهر، جهان، سرای سپنج، گیتی و گنبد تیزگرد، جا به جا در شاهنامه، خود می نمایانند. و در برابر، این جبر ِ ناشی...
  • جبر در شاهنامه - فردوسی، جبراندیش ِ اختیار گزین - 8 - نماد ِ جبر، در قامت ِ آفرینش. پنج‌شنبه 8 شهریور 1403 08:40
    برگزیده هایی از شاهنامه فردوسی *** جبر در شاهنامه - فردوسی، جبراندیش ِ اختیار گزین - 8 - نماد ِ جبر، در قامت ِ آفرینش . *** جبر و جبر اندیشی، در قامت ِ چرخ ، سرنوشت، دهر، قضا، قَدَر، آفرینش، اختر، آسمان، روزگار، سپهر، جهان، سرای سپنج، گیتی و گنبد تیزگرد، جا به جا در شاهنامه، خود می نمایانند. و در برابر، این جبر ِ ناشی...
  • جبر در شاهنامه - فردوسی، جبراندیش ِ اختیار گزین - (7) - نماد ِ جبر، در قامت ِ سرای سپنج. چهارشنبه 7 شهریور 1403 23:45
    برگزیده هایی از شاهنامه فردوسی *** جبر در شاهنامه - فردوسی، جبراندیش ِ اختیار گزین - (7) - نماد ِ جبر، در قامت ِ سرای سپنج. *** جبر و جبر اندیشی، در قامت ِ چرخ ، سرنوشت، دهر، قضا، قَدَر، آفرینش، اختر، آسمان، روزگار، سپهر، جهان، سرای سپنج، گیتی و گنبد تیزگرد، جا به جا در شاهنامه، خود می نمایانند. و در برابر، این جبر ِ...
  • جبر در شاهنامه - فردوسی، جبراندیش ِ اختیار گزین - (6) - نماد ِ جبر، در قامت ِ گنبد تیزگرد. چهارشنبه 7 شهریور 1403 23:42
    برگزیده هایی از شاهنامه فردوسی *** جبر در شاهنامه - فردوسی، جبراندیش ِ اختیار گزین - (6) - نماد ِ جبر، در قامت ِ گنبد تیزگرد. *** جبر و جبر اندیشی، در قامت ِ چرخ ، سرنوشت، دهر، قضا، قَدَر، آفرینش، اختر، آسمان، روزگار، سپهر، جهان، سرای سپنج، گیتی و گنبد تیزگرد، جا به جا در شاهنامه، خود می نمایانند. و در برابر، این جبر...
  • جبر در شاهنامه - فردوسی، جبراندیش ِ اختیار گزین - (5) - نماد ِ جبر، در قامت ِ قضا. چهارشنبه 7 شهریور 1403 23:32
    برگزیده هایی از شاهنامه فردوسی *** جبر در شاهنامه - فردوسی، جبراندیش ِ اختیار گزین - (5) - نماد ِ جبر، در قامت ِ قضا . *** جبر و جبر اندیشی، در قامت ِ چرخ ، سرنوشت، دهر، قضا، قَدَر، آفرینش، اختر، آسمان، روزگار، سپهر، جهان، سرای سپنج، گیتی و گنبد تیزگرد، جا به جا در شاهنامه، خود می نمایانند. و در برابر، این جبر ِ ناشی...
  • جبر در شاهنامه - فردوسی، جبراندیش ِ اختیار گزین - (4) - نماد ِ جبر، در قامت ِ دهر. چهارشنبه 7 شهریور 1403 23:27
    برگزیده هایی از شاهنامه فردوسی *** جبر در شاهنامه - فردوسی، جبراندیش ِ اختیار گزین - (4) - نماد ِ جبر، در قامت ِ دهر. *** جبر و جبر اندیشی، در قامت ِ چرخ ، سرنوشت، دهر، قضا، قَدَر، آفرینش، اختر، آسمان، روزگار، سپهر، جهان، سرای سپنج، گیتی و گنبد تیزگرد، جا به جا در شاهنامه، خود می نمایانند. و در برابر، این جبر ِ ناشی...
  • جبر در شاهنامه - فردوسی، جبراندیش ِ اختیار گزین - (3) - نماد ِ جبر، در قامت ِ سرنوشت. چهارشنبه 7 شهریور 1403 23:20
    برگزیده هایی از شاهنامه فردوسی *** جبر در شاهنامه - فردوسی، جبراندیش ِ اختیار گزین - (3) - نماد ِ جبر، در قامت ِ سرنوشت . *** جبر و جبر اندیشی، در قامت ِ چرخ ، سرنوشت، دهر، قضا، قَدَر، آفرینش، اختر، آسمان، روزگار، سپهر، جهان، سرای سپنج، گیتی و گنبد تیزگرد، جا به جا در شاهنامه، خود می نمایانند. و در برابر، این جبر ِ...
  • جبر در شاهنامه - فردوسی، جبراندیش ِ اختیار گزین - (2) - نماد ِ جبر، در قامت ِ چرخ. چهارشنبه 7 شهریور 1403 23:07
    برگزیده هایی از شاهنامه فردوسی *** جبر در شاهنامه - فردوسی، جبراندیش ِ اختیار گزین - (2) - نماد ِ جبر، در قامت ِ چرخ. *** جبر و جبر اندیشی، در قامت ِ چرخ ، سرنوشت، دهر، قضا، قَدَر، آفرینش، اختر، آسمان، روزگار، سپهر، جهان، سرای سپنج، گیتی و گنبد تیزگرد، جا به جا در شاهنامه، خود می نمایانند. و در برابر، این جبر ِ ناشی...
  • جبر در شاهنامه - فردوسی، جبراندیش ِ اختیار گزین - (1) - نماد ِ جبر، در قامت ِ زمانه. چهارشنبه 7 شهریور 1403 23:03
    برگزیده هایی از شاهنامه فردوسی *** جبر در شاهنامه - فردوسی، جبراندیش ِ اختیار گزین - (1) - نماد ِ جبر، در قامت ِ زمانه. *** جبر و جبر اندیشی، در قامت ِ چرخ ، سرنوشت، دهر، قضا، قَدَر، آفرینش، اختر، آسمان، روزگار، سپهر، جهان، سرای سپنج، گیتی و گنبد تیزگرد، جا به جا در شاهنامه، خود می نمایانند. و در برابر، این جبر ِ ناشی...
  • آفت ِ نژاد پرستی، عرب ستیزی، ترک ستیزی پنج‌شنبه 1 شهریور 1403 14:03
    آفت ِ نژاد پرستی، عرب ستیزی، ترک ستیزی *** فراتر از آفت های دین ِ فردوسی(شیعه بودن با نبودن)، مدایح، زن ستیز بودن یا نبودن فردوسی، تطابق های تاریخی در شاهنامه و محل های جغرافیایی در شاهنامه، که تمرکز بر آنان بیشتر و مقدم بر متن خود شاهنامه واقع شده و زمان و انرژی ِ بیهوده و یاوه ای طلب می کند و این دو مورد ِ اخیر هم...
  • مفاهیم متعدد، متفاوت و گاه متضاد یک واژه در شاهنامه - (11) - واژه ی سنگی، به مفهوم گران سنگ، گران مایه. جمعه 12 مرداد 1403 07:48
    برگزیده هایی از شاهنامه فردوسی ** * مفاهیم متعدد، متفاوت و گاه متضاد یک واژه در شاهنامه - (11) - واژه ی سنگی ، به مفهوم گران سنگ، گران مایه . *** واژه ی سنگی در شاهنامه *** سنگی، به مفهوم گران سنگ، گران مایه، استوار و مقاوم، سنگین و باوقار، جا درست، نژاده، سخت سنگ و با اراده. *** دو سنگی دو جنگی دو شاه زمین/میان کیان...
  • چیرگی غرور شیده بر خِرَدَش، در نبرد با کیخسرو جمعه 12 مرداد 1403 00:53
    بر گزیده هایی از شاهنامه ی فردوسی *** چیرگی غرور شیده بر خِرَدَش، در نبرد با کیخسرو: وزان سو بر شیده شد ترجمان/که دوری گزین از بد بدگمان- جز از بازگشتن ترا رای نیست/که با جنگ خسرو ترا پای نیست- بهنگام کردن ز دشمن گریز/ به از کشتن و جستن رستخیز- شیده: بدان نامور ترجمان شیده گفت/که آورد مردان نشاید نهفت- چنان دان که تا...
  • شخصیت های شاهنامه، همدیگر را چگونه می بینند؟ - بخش 26 -وصف افراسیاب از زبان پسرش شیده یا پشنگ جمعه 12 مرداد 1403 00:16
    برگزیده هایی از شاهنامه ی فردوسی *** شخصیت های شاهنامه، همدیگر را چگونه می بینند؟ - بخش 26 - وصف افراسیاب از زبان پسرش شیده یا پشنگ: بروز چهارم چو شد کار تنگ/بپیش پدر شد دلاور پشنگ- بدو گفت کای کدخدای جهان/سرافراز بر کهتران و مهان- بفر تو زیر فلک شاه نیست/ترا ماه و خورشید بد خواه نیست- شود کوه آهن چو دریای آب/ اگر...