برگزیده هایی از شاهنامه فردوسی

شتاب و فشار زندگی، تمرکز، حال، و دل و دماغ را از مردم گرفته تا بنشینند و دیوان شمس، حافظ، سعدی یا شاهنامه را بخوانند.این گزیده نگارش های مختصر و کم حجم، شاید روزنه ای باشد برای آشنایی و آشتی شهروندان ایران شهر عزیز، با مفاخر گذشته ی تاریخ میهن مان.

برگزیده هایی از شاهنامه فردوسی

شتاب و فشار زندگی، تمرکز، حال، و دل و دماغ را از مردم گرفته تا بنشینند و دیوان شمس، حافظ، سعدی یا شاهنامه را بخوانند.این گزیده نگارش های مختصر و کم حجم، شاید روزنه ای باشد برای آشنایی و آشتی شهروندان ایران شهر عزیز، با مفاخر گذشته ی تاریخ میهن مان.

عناوین یادداشت‌ها

  • فرا فکنی رستم در نبرد با سهراب پنج‌شنبه 12 تیر 1399 15:03
    و.ک(137) برگزیده هایی از شاهنامه ی فردوسی *** فرا فکنی رستم در نبرد با سهراب: بسی گشته ام در فراز و نشیب / نیم مرد گفتار و بند و فریب - تهمتن به توران سپه شد به جنگ / بدانسان که نخجیر بیند پلنگ – میان سپه اندر آمد چو گرگ / پراکنده گشت آن سپاه بزرگ – عنان را بپیچید سهراب گرد / به ایرانیان بر یکی حمله برد – بزد خویشتن...
  • خسرو پرویز فرستادن دار یا صلیب مسیح را از قیصر(پدر زنش) دریغ میدارد. پنج‌شنبه 12 تیر 1399 14:59
    و.ک(138) برگزیده هایی از شاهنامه ی فردوسی *** خسرو پرویز فرستادن دار یا صلیب مسیح را از قیصر(پدر زنش) دریغ میدارد. *** قیصر در نامه یی صلیب مسیح را که در گنج خسرو پرویز ست را درخواست میکند: یکی آرزو خواهم از شهریار/کجا آن سخن نزد او هست خوار- که دار مسیحا به گنج شماست/چو بینید دانید گفتار راست- برآمد برین سالیان...
  • خشکسالی هفت ساله در شاهنامه ی فردوسی پنج‌شنبه 12 تیر 1399 14:11
    و.ک(139) برگزیده هایی از شاهنامه ی فردوسی *** خشکسالی هفت ساله در شاهنامه ی فردوسی *** دور تسلسل کین و کینخواهی بین ایران و توران و آوار خشکسالی ِ هفت ساله بر سر ایرانیان. *** چنان بد که روزی زواره برفت/به نخچیر گوران خرامید تفت- یکی ترک تا باشدش رهنمای/به پیش اندر افگند و آمد بجای- یکی بیشه دید اندران پهن دشت/که گفتی...
  • بهرام چوبینه خود را گناهکار می انگارد چهارشنبه 11 تیر 1399 13:43
    و.ک(140) برگزیده هایی از شاهنامه ی فردوسی *** بهرام چوبینه خود را گناهکار می انگارد *** بهرام چوبینه، از معدود افرادی ست که در بخش تاریخی شاهنامه، اعتراف به گناهکار بودن خود میکند. در بخش های اسطوره و پهلوانی هیچگاه افراد، خود را بزهکار و گناه کار نمی بینند. و اگر به حکم دادار گناهکار دیده شوند، خود کفاره ی گناه شان...
  • قارنِ رزم زن و خوار داشتن مرگ سه‌شنبه 3 تیر 1399 23:04
    و.ک(141) برگزید هایی از شاهنامه ی فردوسی *** دریا دل بودنِ قارن رزم زن و خوار داشتن مرگ: چنین داد پاسخ که من قارنم / گلیم اندر آب روان افگنم - *** ویسه، سپهسالار سپاه افراسیاب روی سوی ایران میکند و با پیکر بی جان فرزندش مواجه می شود: بشد ویسه سالار توران سپاه / ابا لشکری نامور کینه‌خواه - ازان پیشتر تابه قارن رسید /...
  • نکوهش ِ آز، در شاهنامه، "بخش پانزدهم" دوشنبه 2 تیر 1399 00:57
    برگزیده هایی از شاهنامه ی فردوسی *** نکوهش ِ آز، در شاهنامه - بخش پانزدهم *** جهان خواستی یافتی خون مریز مکن با جهاندار یزدان ستیز - * چنین گفت سیندخت کای نامدار به جای روان خواسته خوار دار - * چو داننده مردم بود آزور/همی دانش او نیاید به بر - هر آنگه که دانا بود پر شتاب/چه دانش مر اورا چه در سر شراب - چو عیب تن خویش...
  • نگاره ی خام اندیشی جوانی و دوراندیشی پیری در شاهنامه فردوسی – بخش ۲ دوشنبه 2 تیر 1399 00:42
    و.ک(142,2) برگزیده هایی از شاهنامه ی فردوسی *** نگاره ی خام اندیشی جوانی و دوراندیشی پیری در شاهنامه فردوسی – بخش ۲ *** خام اندیشی هومان، دور اندیشی پیران ویسه در برهه ی نبرد ِ یازده رخ *** خام اندیشی و فوران شور ِ سرکش ِ هومان و وزن و وقار ِ دور اندیشانه ی پیران ویسه. *** در شاهنامه، پهلوانان سالمند طراح، تدوینگر ِ...
  • نگاره ی خام اندیشی جوانی و دوراندیشی پیری در شاهنامه فردوسی – بخش ۱ دوشنبه 2 تیر 1399 00:28
    و.ک(142,1) برگزیده هایی از شاهنامه ی فردوسی *** نگاره ی خام اندیشی جوانی و دوراندیشی پیری در شاهنامه فردوسی – بخش ۱ *** خام اندیشی بیژن، دور اندیشی گیو در برهه ی نبرد ِ یازده رخ *** خام اندیشی و فوران شور ِ سرکش ِ بیژن و وزن و وقار ِ دور اندیشانه ی گیو. *** در شاهنامه، پهلوانان سالمند طراح، تدوینگر ِ ستاد جنگ...
  • نقش پهلوانان در رخداد ِ وارد کردن "شوک" به سپاهیان خودی و همآوردهای دشمن یکشنبه 1 تیر 1399 01:44
    و.ک(143) برگزیده هایی از شاهنامه ی فردوسی *** نقش پهلوانان در رخداد وارد کردن "شوک" به سپاهیان خودی و همآوردهای دشمن *** در شاهنامه ی فردوسی، نقش ِ اراده و واکنش ِ انگیزشی و تهییج گر ِ پهلوانان در برهه های پریشانی و سرآسیمه گی سپاهیان در نبرد با سپاه ِ برتر ِ دشمن، بسیار کار ساز ست و در بهم زدن معادلات نبرد...
  • خودکشی در شاهنامه ی فردوسی – بخش ۲ - خودکشی شیرین شنبه 31 خرداد 1399 14:08
    و.ک(144,2) برگزیده هایی از شاهنامه ی فردوسی *** خودکشی در شاهنامه ی فردوسی – بخش ۲ - خودکشی شیرین *** فرستاد شیرین به شیروی کس / که اکنون یکی آرزو ماند و بس - گشایم در دخمهٔ شاه باز / به دیدار او آمدستم نیاز - چنین گفت شیروی کاین هم رواست / بدیدار آن مهتر او پادشاست - نگهبان در دخمه را باز کرد / زن پارسا مویه آغاز کرد...
  • خودکشی در شاهنامه ی فردوسی – بخش ۱ - خودکشی جریره شنبه 31 خرداد 1399 14:06
    و.ک(144,1) برگزیده هایی از شاهنامه ی فردوسی *** خودکشی در شاهنامه ی فردوسی – بخش ۱ - خودکشی جریره جریره پس از کشته شدن فرود، تنها یادگار شوی جوانمرگش سیاوش، بهار امید را خار می یابد و بار گران بی فرود زیستن را بر نمی تابد: پرستندگان بر سر دژ شدند / همه خویشتن بر زمین برزدند - یکی آتشی خود جریره فروخت / همه گنجها را...
  • سر ِ سنگ ِ ناجوانمردی، به سنگ می خورد – بخش ۲ شنبه 31 خرداد 1399 14:03
    برگزیده هایی از شاهنامه ی فردوسی *** سر ِ سنگ ِ ناجوانمردی، به سنگ می خورد – بخش ۲ *** در شاهنامه، دو بار سنگ، ابزار نابخردی و نابکاری ِ نامرد می شود و هر دو بار، ناکام و وامانده، به مراد نمی رسد و به خاک ِ خواری و خفت در می غلتد . *** سنگ، "آلت ِ دست ِ" ناجوانمردی بهمن ِ اسفندیار در محو رستم می شود. *** دگر...
  • سر ِ سنگ ِ ناجوانمردی، به سنگ می خورد – بخش ۱ شنبه 31 خرداد 1399 14:01
    برگزیده هایی از شاهنامه ی فردوسی *** سر ِ سنگ ِ ناجوانمردی، به سنگ می خورد – بخش ۱ *** در شاهنامه، دو بار سر ِ سنگ ِ ناجوانمردی، به سنگ می خورد. *** در شاهنامه، دو بار سنگ، ابزار نابخردی و نابکاری ِ نامرد می شود و هر دو بار، ناکام و وامانده، به مراد نمی رسد و به خاک ِ خواری و خفت در می غلتد. *** سنگ، نخستین بار،...
  • آداب شکار کردن در شاهنامه ی فردوسی جمعه 30 خرداد 1399 13:49
    و.ک(029) برگزیده هایی از شاهنامه ی فردوسی *** آداب شکار کردن در شاهنامه ی فردوسی *** به روزی که رای شکار آیدت / چو یوز درنده به کار آیدت - (دو بازی بهم در نباید زدن / می و بزم و نخچیر و بیرون شدن) - که تن گردد از جستن می گران / نگه داشتند این سخن مهتران - وگر دشمن آید به جایی پدید / ازین کارها دل بباید برید – بهادر...
  • جنگ هماون در شاهنامه ی فردوسی - بخش ۴ جمعه 30 خرداد 1399 12:36
    برگزیده هایی از شاهنامه ی فردوسی *** جنگ هماون در شاهنامه ی فردوسی - بخش ۴ *** سرآمدِ نبردهای "همگروه" در شاهنامه، دو جنگ پشن و هماون هستند و از دیگر نبردها، شهره ترند. *** چیره شدن یاس بر گودرز، در برهه ای از جنگ هماون: بدو دیدبان گفت کز هر دو روی / نه بینم همی جنبش و گفتگوی – ازان کار شد پهلوان پر زدرد /...
  • جنگ هماون در شاهنامه ی فردوسی - بخش ۳ - نیروهای کمکی پیران جمعه 30 خرداد 1399 12:20
    برگزیده هایی از شاهنامه ی فردوسی *** جنگ هماون در شاهنامه ی فردوسی - بخش ۳ *** سرآمدِ نبردهای "همگروه" در شاهنامه، دو جنگ پشن و هماون هستند و از دیگر نبردها، شهره ترند. *** طوس، سپهسالار سپاه ایران، فرمانِ عقب نشینی "تاکتیکی" می دهد و سپاه ایران بر کوه هماون پناه میگیرند: سران بریده، سوی تن برید /...
  • جنگ هماون در شاهنامه ی فردوسی - بخش ۲- نیروهای کمکی پیران جمعه 30 خرداد 1399 12:08
    برگزیده هایی از شاهنامه ی فردوسی *** جنگ هماون در شاهنامه ی فردوسی - بخش ۲ *** سرآمدِ نبردهای "همگروه" در شاهنامه، دو جنگ پشن و هماون هستند و از دیگر نبردها، شهره ترند. *** "نیروهای کمکی* ِ" پیران ویسه سپهسالار افراسیاب در نبرد هماون: چو خورشید برزد ز خرچنگ چنگ / بدرید پیراهن مشک رنگ - به پیران...
  • جنگ هماون در شاهنامه ر فردوسی - بخش ۱ جمعه 30 خرداد 1399 12:02
    برگزیده هایی از شاهنامه ی فردوسی *** جنگ هماون - بخش ۱ *** سرآمدِ نبردهای "همگروه" در شاهنامه، دو جنگ پشن و هماون هستند و از دیگر نبردها، شهره ترند. *** سپهسالار طوس، افسرده و پریشان با سپاه به کوه هماون پناه می برد: هم‌اکنون تن کشتگان را بخاک / بپوشید جایی که باشد مغاک - سران بریده سوی تن برید / بنه سوی کوه...
  • جنگ پَشَن یا نبرد لاون در شاهنامه ی فردوسی جمعه 30 خرداد 1399 00:55
    و.ک(145) برگزیده هایی از شاهنامه ی فردوسی *** جنگ پَشَن یا نبرد لاون *** سرآمدِ نبردهای "همگروه" در شاهنامه، دو جنگ پشن و هماون هستند و از دیگر نبردها، شهره ترند. پَشَن یا لاوَن محل نبرد لشکریان طوس و پیران ویسه ست: به ایران پس از رستم نامدار / نبودی چو گودرز دیگر سوار - چنین تا بیامد ز جنگ پشن / از آن کشتن...
  • (76) - اصطلاح ِ "مار در آستین پروردن" در شاهنامه ی فردوسی پنج‌شنبه 29 خرداد 1399 17:08
    برگزیده هایی از شاهنامه فردوسی *** ردِّ پای ریشه ی اصطلاحاتِ عامیانه، در شاهنامه *** (۷۶) - مترادف ِ اصطلاح ِ مار در آستین پروردن، در شاهنامه ی فردوسی *** افراسیاب به کنایه از کیخسرو(دختر زاده اش) نزد ِفغفور چین، چنین میگوید: بپروردم آن را که بایست کشت / کنون شد ازو روزگارم درشت - و اگر چشمه خواهی که بینی به چشم / شوی...
  • (75) - مترادف ِ اصطلاح ِ زخم زبان، در شاهنامه ی فردوسی پنج‌شنبه 29 خرداد 1399 16:53
    برگزیده هایی از شاهنامه فردوسی *** ردِّ پای ریشه ی اصطلاحاتِ عامیانه، در شاهنامه *** (۷۵) - مترادف ِ اصطلاح ِ زخم زبان ، در شاهنامه ی فردوسی. *** زخم زبان، ریشخند، استهزا: چنین گفت کای بی خرد چنگ زن/چه بایست جستن به من برشکن- اگر کند بودی گشاد برم/ازین زخم ننگی شدی گوهرم- بهادر امیرعضدی
  • (74) - اصطلاح ِ " گز نکرده پاره نکن" در شاهنامه ی فردوسی پنج‌شنبه 29 خرداد 1399 16:38
    برگزیده هایی از شاهنامه فردوسی *** ردِّ پای ریشه ی اصطلاحاتِ عامیانه، در شاهنامه *** (۷۴) - مترادف ِ اصطلاح ِ گز نکرده پاره نکن، در شاهنامه ی فردوسی: به کار اندر اندیشه باید نخست/بدان تا شود ایمن و تن، درست - سگالید هر کار و زان پس کنید/دل مردم کم سخن مشکنید - بر انداخت باید، پس آنگه برید/سخنهای داننده باید شنید -...
  • پند های شاهنامه فردوسی - بخش (۲۶) - پنج‌شنبه 29 خرداد 1399 00:12
    برگزیده هایی از شاهنامه ی فردوسی *** پند های شاهنامه فردوسی - بخش (۲۶) - *** گزیده پندهایی در لا به لای گفتار ها و متن شاهنامه، که حکیم بزرگوار طوس، بیشتر در آغاز و فرجام داستان هایش لب به سخن می گشاید. *** هران چیز کانت نیاید پسند / تن دوست و دشمن دران بر مبند - * هرآن دیو کاید زمانش فراز / زبانش به گفتار گردد دراز -...
  • پند های شاهنامه فردوسی - بخش (۲۵) - چهارشنبه 28 خرداد 1399 23:57
    برگزیده هایی از شاهنامه ی فردوسی *** پند های شاهنامه فردوسی - بخش (۲۵) - *** گزیده پندهایی در لا به لای گفتار ها و متن شاهنامه، که حکیم بزرگوار طوس، بیشتر در آغاز و فرجام داستان هایش و گاه از زبان ِ دل ِ شخصیت های شاهنامه اش، لب به سخن می گشاید. *** کرا گوهر تن بود با نژاد / نگوید سخن با کسی جز به داد - * کرا یار باشد...
  • پند های شاهنامه فردوسی - بخش (۲۴) - چهارشنبه 28 خرداد 1399 23:51
    برگزیده هایی از شاهنامه ی فردوسی *** پند های شاهنامه فردوسی - بخش (۲۴) - *** گزیده پندهایی در لا به لای گفتار ها و متن شاهنامه، که حکیم بزرگوار طوس، بیشتر در آغاز و فرجام داستان هایش لب به سخن می گشاید. *** چو خواهی که بستایدت پارسا / بنه خشم و کین چون شوی پادشا - * چو دشمن بترسد شود چاپلوس / تو لشکر بیارای و بربند...
  • پند های شاهنامه فردوسی - بخش (۲۳) - چهارشنبه 28 خرداد 1399 21:17
    برگزیده هایی از شاهنامه ی فردوسی *** پند های شاهنامه فردوسی - بخش (۲۳) - *** گزیده پندهایی در لا به لای گفتار ها و متن شاهنامه، که حکیم بزرگوار طوس، بیشتر در آغاز و فرجام داستان هایش لب به سخن می گشاید. *** برین سان گذر کرد خواهد سپهر / گهی پر ز خشم و گهی پر زمهر - * برینست فرجام و انجام ما / بدان تا کجا باشد آرام ما...
  • پند های شاهنامه فردوسی - بخش (۲۲) – پند گیو، لهراسب، هومان و اردشیر ساسان چهارشنبه 28 خرداد 1399 12:27
    برگزیده هایی از شاهنامه ی فردوسی *** پند های شاهنامه فردوسی - بخش (۲۲) – پند گیو، لهراسب، هومان و اردشیر ساسان *** گزیده پندهایی در لا به لای گفتار ها و متن شاهنامه، که حکیم بزرگوار طوس، بیشتر در آغاز و فرجام داستان هایش لب به سخن می گشاید. *** پند گیو به بی‍ژن: به فرزند گفت این جوانی چراست / به نیروی خویش این گمانی...
  • پند های شاهنامه فردوسی - بخش (۲۱) - پند انوشیروان، هرمزد ِ نوشیروان، پشوتن و خسرو پرویز چهارشنبه 28 خرداد 1399 09:59
    برگزیده هایی از شاهنامه ی فردوسی *** پند های شاهنامه فردوسی - بخش (۲۱) - پند انوشیروان، هرمزد ِ نوشیروان، پشوتن و خسرو پرویز *** گزیده پندهایی در لا به لای گفتار ها و متن شاهنامه، که حکیم بزرگوار طوس، بیشتر در آغاز و فرجام داستان هایش لب به سخن می گشاید. *** حکیم طوس، از پند انوشیروان به پسرش هرمزد، چنین می گوید: گر...
  • پند های شاهنامه فردوسی - بخش (۲۰) - مرگ، سه‌شنبه 27 خرداد 1399 10:44
    برگزیده هایی از شاهنامه ی فردوسی *** پند های شاهنامه فردوسی - بخش (۲۰) - مرگ، *** گزیده پندهایی در لا به لای گفتار ها و متن شاهنامه، که حکیم بزرگوار طوس، بیشتر در آغاز و فرجام داستان هایش لب به سخن می گشاید. *** حکیم از مرگ می گوید: بسا رنجها کز جهان دیده اند / ز بهر بزرگی پسندیده اند - سر انجام بستر جز از خاک نیست /...
  • پند های شاهنامه فردوسی - بخش (۱۹) – زیاده خواهی، آداب سخن گفتن، مدارا،غرور، خرد سه‌شنبه 27 خرداد 1399 09:55
    برگزیده هایی از شاهنامه ی فردوسی *** پند های شاهنامه فردوسی - بخش (۱۹) – زیاده خواهی، آداب سخن گفتن، مدارا،غرور، خرد *** گزیده پندهایی در لا به لای گفتار ها و متن شاهنامه، که حکیم بزرگوار طوس، بیشتر در آغاز و فرجام داستان هایش لب به سخن می گشاید. *** فردوسی و نکوهش زیاده خواهی می گوید: براندیش و تخت بزرگان مجوی / کزین...