برگزیده هایی از شاهنامه فردوسی

شتاب و فشار زندگی، تمرکز، حال، و دل و دماغ را از مردم گرفته تا بنشینند و دیوان شمس، حافظ، سعدی یا شاهنامه را بخوانند.این گزیده نگارش های مختصر و کم حجم، شاید روزنه ای باشد برای آشنایی و آشتی شهروندان ایران شهر عزیز، با مفاخر گذشته ی تاریخ میهن مان.

برگزیده هایی از شاهنامه فردوسی

شتاب و فشار زندگی، تمرکز، حال، و دل و دماغ را از مردم گرفته تا بنشینند و دیوان شمس، حافظ، سعدی یا شاهنامه را بخوانند.این گزیده نگارش های مختصر و کم حجم، شاید روزنه ای باشد برای آشنایی و آشتی شهروندان ایران شهر عزیز، با مفاخر گذشته ی تاریخ میهن مان.

عناوین یادداشت‌ها

  • (56) - اصطلاح آب پاکی بر سر ریختن، در شاهنامه ی فردوسی جمعه 19 بهمن 1397 16:27
    970727 برگزیده هایی از شاهنامه فردوسی *** (56) - اصطلاح آب پاکی بر سر ریختن، در شاهنامه ی فردوسی *** ردیابی چند اصطلاح کوچه و بازار در شاهنامه فردوسی *** اصطلاح آب پاکی بر سر ریختن *** زمانی که فریدون پس از غلبه بر ضحاک دختران جمشید را در شبستان ضحاک و مورد سوء استفاده او می یابد: برون آورید از شبستان اوی / بتان سیه...
  • پیامبران نا مرسل و شاهنامه جمعه 19 بهمن 1397 16:20
    و.ک(347) 970728 پیامبران نا مرسل استاد محجوب : به نقل از داستانهای عوام، سیاوش، کیخسرو و زال، از پیامبران نا مرسل ند . که این مورد را نمیتوان دست کم گرفت چون در تاریخ طبری که از منابع بسیار موثق فرهنگ اسلامیست، نیز اشاره شده که کیخسرو پیغمبربوده . و در مجموعه آثار فارسی شیخ اشراق "سهروردی"نیز کیخسرو از...
  • روشنک بر تابوت اسکندر جمعه 19 بهمن 1397 16:10
    و.ک(348) 970729 برگزیده هایی از شاهنامه فردوسی *** شاهنامه و اسکندر *** روشنک* بر تابوت اسکندر: از آن پس بشد روشنک پر ز درد/چنین گفت کای شاه آزاد مرد - جهاندار دارای دارا کجاست/کزو داشت گیتی همی پشت راست - همان خسرو و اشک و فریان و فور/همان نامور خسرو شهر زور - دگر شهریاران که روز نبرد/سرانشان ز باد اندر آمد به گرد -...
  • هوم عابد در شاهنامه فردوسی پنج‌شنبه 18 بهمن 1397 23:36
    و.ک(349) 970801 بر گزیده هایی از شاهنامه ی فردوسی *** هوم عابد در شاهنامه فردوسی: به نزدیک بردع یکی غار بود / سرِ کوه غار از جهان نابسود – ز هر شهر دور و به نزدیک آب / که خوانی ورا هنگ افراسیاب - افراسیاب به غاری در کوه بردع، نزدیک عبادتگاه هوم پناه برد و به دست او اسیر شد: یکی مرد نیک اندران روزگار / ز تخم فریدون...
  • بهرام ِ گودرز، جانش را فدای نامش می کند. پنج‌شنبه 18 بهمن 1397 23:31
    و.ک(350) 970803 برگزیده هایی از شاهنامه فردوسی *** بهرام ِ گودرز، جانش را فدای نامش می کند. *** پس از کشته شدن ریونیز کاووس در نبرد سپاه طوس با سپاه هومان، بهرام گودرز برای جلوگیری از افتادن تازیانه اش بدست دشمن، به آوردگاه باز میگردد: دوان رفت بهرام پیش پدر/ که ای پهلوان یلان سربسر- بدانگه که آن تاج برداشتم / به نیزه...
  • دلخوری فردوسی نسبت به گشتاسب پنج‌شنبه 18 بهمن 1397 23:10
    و.ک(351) 970805 برگزیده هایی از شاهنامه فردوسی *** دلخوری فردوسی نسبت به گشتاسب : کسی مرد ازین سان به گیتی ندید/نه ازنامداران پیشین شنید - خرد نیست اندر سرشهریار/که جوید ازین نامور کارزار - برین سان همی از پی تاج و گاه/به کشتن دهد نامداری چو ماه - به پیری سوی گنج یازان ترست/به مهر و به دیهیم نازان ترست - بهادر امیرعضدی
  • سی و هشت پسر گشتاسب، در جنگهای آئینی، کشته می شوند: پنج‌شنبه 18 بهمن 1397 23:02
    و.ک(359) 970809 برگزیده هایی از شاهنامه فردوسی *** سی و هشت پسر گشتاسب، در جنگهای آئینی، کشته می شوند: *** کشته شدن سی و هشت پسر گشتاسب، برادران اسفندیار، در جنگهای آئینی گشتاسب: پسر بود گشتاسپ را سی و هشت / دلیران کوه و سواران دشت - بکشتند یکسر بران رزمگاه/ به یکبارگی تیره شد بخت شاه - بدانگه که شد روزگارش...
  • درفش در شاهنامه - 6 - درفش کاویانی پنج‌شنبه 18 بهمن 1397 22:52
    970808 برگزیده هایی از شاهنامه فردوسی *** درفش در شاهنامه - 6 - درفش کاویانی *** آنگاه که مردمانی دارای بیرق، ارتش و پادشاه و نماینده می شوند، می توان گفت که آن زمان نقطه آغاز تمدن آن کشور است . پرفسور آرتور کریستن سن *** درفش کاویانی *** ازان چرم کاهنگران پشت پای / بپوشند هنگام زخم درای - همان کاوه آن بر سر نیزه کرد...
  • گشتاسب و تلاشی بی حاصل در تحمیل دین بهی به زابلی ها پنج‌شنبه 18 بهمن 1397 22:50
    و.ک(360) 970811 برگزیده هایی از شاهنامه فردوسی *** گشتاسب و تلاش در تحمیل دین بهی به زابلی ها *** گشتاسب، پس از زندانی کردن اسفندیار در گنبدان دژ، برای گسترش دین بهی، و به نیت برانداختن باور آیینی زابلی ها رو سوی زابلستان می نهد: به زاولستان شد به پیغمبری / که نفرین کند بر بت آزری - و دوسال را میهمان خاندان زال...
  • وصف " آتش تهیه " در شاهنامه پنج‌شنبه 18 بهمن 1397 22:46
    970815 برگزیده هایی از شاهنامه فردوسی *** وصف "تاکتیک نظامی" آتش تهیه در شاهنامه *** وصف "آتش تهیه" در زمان تسخیر بهمن دژ اردبیل توسط کیخسرو - (1) : بر انگیخت کیخسرو اسب سیاه / چنین گفت با پهلوان سپاه - که بر دژ یکی تیر باران کنید / هوا را چو ابر بهاران کنید - بر آمد یکی میغ بارش تگرگ / تگرگی که بر...
  • جایگاه ویژه ی رستم دستان، نزد کیخسرو پنج‌شنبه 18 بهمن 1397 22:39
    و.ک(361) 970816 برگزیده هایی از شاهنامه فردوسی *** جایگاه ویژه ی رستم دستان، نزد کیخسرو *** کیخسرو خطاب به رستم: تـوئی پـرورانــنــده تـاج و تـخـــت/فـروغ از تو گـیرد جهانـدار بـخــت - دل چرخ در نوک شمشــــیر توسـت/سـپهر و زمان و زمیـن زیر تســت - زمین گرد رخــش ترا چاکر ســـت/زمان بر تو چون مهربان مادر ست - ز تیغ تو...
  • نخوت و غرورِ انوشیروان، پیش پای بزرگمهر دانشور زانو میزند پنج‌شنبه 18 بهمن 1397 22:38
    و.ک(352) 970818 برگزیده هایی از شاهنامه فردوسی *** نخوت و غرورِ انوشیروان، پیش پای بزرگمهر دانشور زانو میزند *** آنجا که پادشاه "قاهر" بعد از نامهربانی ها و آزار و اذیت بی دریغ، بزرگمهر دانشور را به زندان می افکند و در مصاف با دانشمند "مقهور" کم می آورد. *** کسری انوشیروان، بدو گفت رو پیش دانا...
  • بازو بند گوهر نشان انوشیروان و بزرگمهر پنج‌شنبه 18 بهمن 1397 22:31
    و.ک(353) 970819 برگزیده هایی از شاهنامه فردوسی *** بازو بند گوهر نشان انوشیروان و بزرگمهر *** چشم تنگی و کوته بینی انوشیروان به خاطر ناپدید شدن "دُرّ در بازوبندش"، به نادیده انگاری "دُرّ در بَرَش"، (بزرگمهر ِ دانا) می انجامد. *** کسرا با بزرگمهر در شکارگاه خفته بود که مرغی سیاه، گوهر و یاقوت بازو...
  • (57) - اصطلاح مردی نبود فتاده را پای زدن، در شاهنامه فردوسی پنج‌شنبه 18 بهمن 1397 22:20
    970820 برگزیده هایی از شاهنامه فردوسی *** (57) - اصطلاح مردی نبود فتاده را پای زدن، در شاهنامه فردوسی *** ردیابی چند اصطلاح کوچه و بازار در شاهنامه فردوسی *** مردی نبود فتاده را پای زدن، کیخسرو: نه مردی بود خیره آشوفتن / بزیر اندر آورده را کوفتن بهادر امیرعضدی
  • بیرق، ارتش، شاه، نشانگان ِ آغازین تمدن - سان دیدن کیخسرو از سپاهش - درفش سران سپاه پنج‌شنبه 18 بهمن 1397 22:18
    و.ک(354) 970821 برگزیده هایی از شاهنامه فردوسی *** بیرق، ارتش، شاه، نشانگان ِ آغازین تمدن - سان دیدن کیخسرو از سپاهش - درفش سران سپاه *** آنگاه که مردمانی دارای بیرق، ارتش و پادشاه و نماینده می شوند، می توان گفت که آن زمان نقطه آغاز تمدن آن کشور است . پرفسور آرتور کریستین سن *** سان دیدن کیخسرو از سپاهش: همی بود بر...
  • فضا سازی جبهه نبرد کاووس با شاه مازندران پنج‌شنبه 18 بهمن 1397 22:10
    970823 برگزیده هایی از شاهنامه فردوسی *** یکی از دلنشین ترین فراز های شاهنامه، ترسیم و فضا سازی آوردگاه های رزم ست. *** فضا سازی جبهه نبرد کاووس با شاه مازندران *** برآمد ز هر دو سپه بوق و کوس/هوا نیلگون شد زمین آبنوس - چو برق درخشنده از تیره میغ/همی آتش افروخت از گرز و تیغ - هوا گشت سرخ و سیاه و بنفش/ز بس نیزه و گونه...
  • فضا سازی میدان رزم رستم به خون خواهی سیاووش پنج‌شنبه 18 بهمن 1397 22:04
    970824 برگزیده هایی از شاهنامه فردوسی *** یکی از دلنشین ترین فراز های شاهنامه، ترسیم و فضا سازی آوردگاه های رزم ست. *** فضا سازی میدان رزم رستم به خون خواهی سیاووش: به درگاه، هر پهلوانی که بود/چو زان گونه آواز رستم شنود - همه بر گرفتند با او خروش/ تو گفتی که میدان بر آمد به جوش - ز میدان یکی بانگ بر شد به ابر/تو گفتی...
  • فضا سازی میدان رزم رستم پنج‌شنبه 18 بهمن 1397 22:02
    970827 برگزیده هایی از شاهنامه فردوسی *** یکی از دلنشین ترین فراز های شاهنامه، ترسیم و فضا سازی آوردگاه های رزم ست. *** فضا سازی میدان رزم رستم چنین داد پاسخ به رستم سپاه/که فرمان تو برتر از چرخ ماه - چنان رزم سازیم با تیغ تیز/که ماند ز ما نام تا رستخیز - ز دو رویه تنگ اندر آمد سپاه/یکی ابر گفتی برآمد سیاه - که باران...
  • فضا سازی نبرد کیکاووس با سپاه سهراب پنج‌شنبه 18 بهمن 1397 22:00
    970829 برگزیده هایی از شاهنامه فردوسی *** یکی از دلنشین ترین فراز های شاهنامه، ترسیم و فضا سازی آوردگاه های رزم ست. *** فضا سازی نبرد کیکاووس با سپاه سهراب: سپر دار و جوشنوران صد هزار/شمرده به لشکر گه آمد سوار - یکی لشکر آمد ز پهلو به دشت/که از گرد ایشان هوا تیره گشت - هوا نیلگون گشت و کوه آبنوس/بجوشید دریا ز آواز کوس...
  • فضا سازی جبهه نبرد کاووس با بربرستان، مصر و شام. پنج‌شنبه 18 بهمن 1397 16:49
    970901 برگزیده هایی از شاهنامه فردوسی *** یکی از دلنشین ترین فراز های شاهنامه، ترسیم و فضا سازی آوردگاه های رزم ست. *** فضا سازی جبهه نبرد کاووس با بربرستان، مصر و شام. *** نبوغ خیره کننده ی حکیم طوس در فضا سازی جبهه نبرد. *** سپاهی که دریا و صحرا و کوه/شد از نعل اسبان ایشان ستوه - نبد شیر درنده را خوابگاه/نه گور ژیان...
  • معماری در شاهنامه - بخش 2 - هنجارهای شهر سازی در سیاوشگرد پنج‌شنبه 18 بهمن 1397 16:45
    و.ک(311,2) برگزیده هایی از شاهنامه ی فردوسی *** معماری در شاهنامه - بخش 2 - هنجارهای شهر سازی در سیاوشگرد *** هنرهای معماری و هنجارهای شهرسازی در سیاوشگِرد *** نمایش شهرسازی: چو آمد بران شارستان دست آخت / دو فرسنگ بالا و پهناش ساخت - از ایوان و میدان و کاخ بلند / ز پالیز وز گلشن ارجمند - بیاراست شهری بسان بهشت / به...
  • نیایش کیکاووس و کیخسرو و درخواست اجابت برای آشکار شدن محل اختفای افراسیاب پنج‌شنبه 18 بهمن 1397 16:40
    و.ک(355) برگزیده هایی از شاهنامه ی فردوسی *** نیایش کیکاووس و کیخسرو و درخواست اجابت برای آشکار شدن محل اختفای افراسیاب *** و زان پس نشستند بی انجمن/نیا و جهانجوی با رای زن - چنین گفت خسرو به کاووس شاه/جز از کردگاراز که جوییم راه - نیا چون شنید از نبیره سخن/یکی پند پیرانه افکند بن - بدو گفت ما همچنین بر دو اسب/بتازیم...
  • اندرز گردیه به برادرش(بهرام چوبینه) پنج‌شنبه 18 بهمن 1397 16:37
    و.ک(356) 970905 برگزیده هایی از شاهنامه ی فردوسی *** اندرز گردیه به برادرش(بهرام چوبینه) *** نصیحت گردیه به برادرش(بهرام چوبینه) در برهه ایی که بهرام چوبینه مدعی پادشاهی در رقابت با خسرو پرویز است. *** چو خواهرش بشنید کامد ز راه/برادرش پر درد زان رزمگاه - بینداخت آن نامدار افسرش/بیاورد فرمانبری چادرش - بیامد به نزد...
  • ترسیم مرگ، به روایت حکیم فردوسی طوسی - بخش اول پنج‌شنبه 18 بهمن 1397 16:32
    970907 برگزیده هایی از شاهنامه ی فردوسی *** ترسیم مرگ، به روایت حکیم فردوسی طوسی - بخش اول *** در زندگی، چهره ای کریه و منحوس تر از مرگ وجود ندارد و شاهنامه به زیبا ترین و شیوا ترین شکل این واقعیت نا گریز و نا گزیر و محتوم که خود بخشی از زندگی ست را به تصویر می کشد. *** کسی بی زمانه، به گیتی نمرد / نمرد، آنکه نام ِ...
  • دیدگاه ها به اسکندر در شاهنامه ی فردوسی - بخش ۱ - حکیم بزرگوار طوس، در مرگ اسکندر چنین می سراید پنج‌شنبه 18 بهمن 1397 16:29
    و.ک(153,1) برگزیده هایی از شاهنامه ی فردوسی *** دیدگاه ها به اسکندر در شاهنامه ی فردوسی - بخش ۱ - حکیم بزرگوار طوس، در مرگ اسکندر چنین می سراید *** نکوهش اسکندر، پس از مرگ از زبان حکیم طوس *** چو تاج سپهر اندر آمد به زیر/بزرگان ز گفتار گشتند سیر - نهفتند صندوق او را به خاک/نیارد جهان از چنین ترس و باک - ز باد اندر آرد...
  • رستم، پیر و مرشد خود، گودرز را می ستاید پنج‌شنبه 18 بهمن 1397 16:25
    و.ک(357) 970910 برگزیده هایی از شاهنامه ی فردوسی *** رستم، پیر و مرشد خود، گودرز را می ستاید *** گودرز، پیر و مرشد رستم دستان. ستودن گودرز توسط رستم *** سپنجاب و سغدش به گودرز داد/بسی پند و منشور آن مرز داد - ستودش فراوان و کرد آفرین/که چون تو کسی نیست ز ایران زمین - بزرگی و فر بلندی و داد/همان بزم و رزم از تو داریم...
  • پرسش و پاسخ بین موبدان و بزرگمهر پنج‌شنبه 18 بهمن 1397 16:21
    و.ک(358,1) 970912 برگزیده هایی از شاهنامه ی فردوسی *** پرسش و پاسخ بین موبدان و بزرگمهر *** بزرگمهر در برابر هر پرسش موبدان آنها را با پاسخی درخور و شایسته مواجه میکند. *** پرسش: دگر آنک پرسد که دشمن کراست / کزو دل همیشه بدرد و بلاست - پاسخ: چو گستاخ باشد زبانش به بد / ز گفتار او دشمن آید، سزد - پرسش: دگر آنک پرسید...
  • پرسش و پاسخ بین هرمزد و کسری پنج‌شنبه 18 بهمن 1397 16:19
    و.ک(358,2) 970913 برگزیده هایی از شاهنامه ی فردوسی *** پرسش و پاسخ بین هرمزد و کسری *** کسرا انوشیروان برای جایگزینی هرمزد به جانشینی خود، در حضور موبدان و سران و ملازمان دربار، دانش و هوش هرمزد را محک میزند. و هرمزد با شایستگی از پس پاسخ به پرسش های کسرا بر می آید. *** پرسش: دگر آنک گوید که گردان ترست / که چون پای...
  • آزمون و محک زدن دانش و هوش هرمزد پنج‌شنبه 18 بهمن 1397 16:16
    و.ک(362) 970915 برگزیده هایی از شاهنامه ی فردوسی *** آزمون و محک زدن دانش و هوش هرمزد *** کسرا انوشیروان برای جایگزینی هرمزد به جانشینی خود، در حضور موبدان و سران و ملازمان دربار، بزرگمهر خردمند را برای آزمون و محک زدن دانش و هوش هرمزد می گمارد. و هرمزد با شایستگی از پس پاسخ به پرسش های بزرگمهر خردمند بر می آید. ***...
  • سرزنش اسفندیار به پسرش بهمن، بخاطر وصف هیبت و شکوه رستم پنج‌شنبه 18 بهمن 1397 16:09
    و.ک(362) 970918 برگزیده هایی از شاهنامه ی فردوسی *** سرزنش اسفندیار به پسرش بهمن، بخاطر وصف هیبت و شکوه رستم *** ز بهمن برآشفت اسفندیار/ورا بر سر انجمن کرد خوار - بدو گفت کز مردم سرفراز/نزیبد که با زن نشیند به راز - و گر کودکان را به کاری بزرگ/فرستی نباشد دلیر و سترگ - تو گردنکشان را کجا دیده ای/که آواز روباه بشنیده...