سام و بیدادگری نوذر

و.ک(282)

برگزیده هایی از شاهنامه فردوسی 

***

سام و بیدادگری نوذر

***

فردوسی، در مورد نوذر بدون درنگ و در اولین بیت های بخش نوذر، او را بیدادگر میخواند و سرداران سپاه و بزرگان نیز به همین خاطر، فره را از او ساقط شده میدانند و تداوم پادشاهی را سزاوار سام می بینند.

سام نمی پذیرد. سام نیز بر این باورست که نوذر از مسیر پدر،(راه داد و دادگستری)، دور گشته، ولی زیاد دور شده از راه منوچهر نمی بیندش و هنوز جای اصلاح و پالایش را در نوذر می بیند. 

***

سام، میگوید:

آهن زنگار خورده نیز با تلاش صیقل داده خواهد شد البته به دشواری. 

دلش گر ز راه پدر گشت باز / برین برنیامد زمانی دراز - 

هنوز آهنی نیست زنگار خورد / که رخشنده، دشوار شایدش کرد - 

من آن ایزدی فره باز آورم / جهان را به مهرش نیاز آورم -

به نوذر در پندها را گشاد / سخنهای نیکو بسی کرد یاد - 

سام، فریدون و هوشنگ و منوچهر را، از آن روی شایسته ی فره ایزدی می بیند، که دادگر بودند و دادگستر: 

ز گرد فریدون و هوشنگ شاه / همان از منوچهر زیبای گاه - 

که « گیتی بداد و دهش داشتند » / « به بیداد بر چشم نگماشتند » - 

ولی کماکان، نگرانی ازبی خردی نوذر، خوره ی افکارِ سام ست. و آرامش خیال ندارد. سامِ نریمان، تهِ دلش به اصلاح شدن نوذر، قرص نیست: 

برین نیز بگذشت چندی سپهر / نه با نوذر آرام بودش نه مهر –

بهادر امیرعضدی