نبرد ِ تن به تن در شاهنامه - ۲ - نبرد کیخسرو با افراسیاب

بر گزیده هایی از شاهنامه ی فردوسی
***

نبرد ِ  تن به تن در شاهنامه - 2 - نبرد کیخسرو با افراسیاب

***

از دو تاکتیک جنگی ِ نبرد همگروه و نبرد تن به تن، تورانیان بیشتر نبرد تن به تن را بر می گزینند و این سبک نبرد را پیش می نهد.

***

افراسیاب: به انبوه جستن، نه نیکوست جنگ/شکستی بود، باد ماند به چنگ

***

نبرد کیخسرو با افراسیاب

***
در دو جنگ، افراسیاب و اسفندیار، خواهان "نبرد تن به تن" هستند، و در هر دو نبرد رستم شیوه ی "نبرد همگروه" را پیش می برد.
 ***
افراسیاب به کیخسرو:
 مرا سالیان شست بر سر گذشت / که با نامداری نرفتم به دشت -
تو فرزندی و شاه ایران توی / برزم اندرون چنگ شیران توی -
یکی رزمگاهی گزین دوردست / نه بر دامن مرد خسروپرست -

افراسیاب نبرد تن به تن را به کیخسرو پیشنهاد میکند:
(بگردیم هر دو به آوردگاه/ بجایی کزو دور ماند سپاه) -
اگر من شوم کشته بر دست تو / ز دریا نهنگ آورد شست تو -
تو با خویش و پیوند مادر مکوش / بپرهیز وز کینه چندین مجوش -
وگر تو شوی کشته بر دست من / بزنهار یزدان کزان انجمن -
نمانم که یک تن بپیچد ز درد / دگر بیند از باد خاک نبرد -

رستم، "استراتژیست" میدان های نبرد، کیخسرو را از جنگ تن به تن با افراسیاب باز می دارد:
 بدو گفت رستم که ای شهریار / بدین در مدار آتش اندر کنار -
که ننگست بر شاه، رفتن بجنگ / وگر همنبرد تو باشد پشنگ -
دگر آنک گوید که با لشکرم / مکن چنگ با دوده و کشورم -
ز دریا بدریا ترا لشکرست / کجا رایشان زین سخن دیگرست -
چو پیمان یزدان کنی با نیا / نشاید که در دل بود کیمیا -

رستم "شگرد نبرد همگروه" را در برابر "شگرد نبرد تن به تن" پیش میکشد:
(به انبوه لشکر به جنگ اندر آر / سخن چند آلوده ی نابکار) -

کیخسرو به فرستاده ی افراسیاب:
گر ایدونک رایش نبردست و بس / جز از من نبرد ورا هست کس -
تهمتن بجایست و گیو دلیر / که پیکار جویند با پیل و شیر -
(اگر شاه با شاه جوید نبرد / چرا باید این دشت پرمرد کرد) -

نباشد مرا با تو زین بیش جنگ / ببینی کنون روز تاریک و تنگ -

بهادر امیرعضدی