برگزیده هایی از شاهنامه ی فردوسی
***
پند های عملگرایانه(پراگماتیستیک) در شاهنامه - (3) - پراگماتیسم رستم
***
ناسازگاری جنگ با خرد، جنگیدن با خرد ورزیدن.
***
عملگرایی(پراگماتیسم) و فریبکاری ِ ناگزیر ِ رستم رو یا روی افسونگری افراسیاب
***نه هنگام گرزست و تیغ و سنان / بدین کار باید کشیدن عنان -
................................................................................
پ ن:
حکیم فرزانه ی طوس، فردوسی بزرگ، در جایی دیگر(بخش شاپور ذوالاکتاف)، "بار ِ معنایی مثبت" نیرنگ را به رخ می کشد و نیرنگ را(صد البته در آوردگاه و میدان رزم)، همسنگ "داد"، "رای"، "اراده"، "کوشایی" و رشادت و جنگاوری میداند و موجه می انگارد:
ز شاپور زان گونه شد روزگار/که در باغ با گل ندیدند خار-
*ز داد و ز رای و ز آهنگ اوی/ز بس کوشش و جنگ* و نیرنگ اوی-
پلتیک، سیاست، عنصر غافلگیری، عقب نشینی تاکتیکی و غیره، گاه از ارکان جنگ به حساب می آیند. گاه حتی فرار تاکتیکی هم. مثل فرار مصلحتی گیو رویاروی پیران ویسه در بخش آوردن فرنگیس و کیخسرو از توران به ایران، که با همین فیگور فرار کردن و گریختن از پیش پیران، گیو از عنصر غافلگیری بهره می برد و پیران را به دام می اندازد.
بهادر امیرعضدی