سخنرانی آغازین ِ بهرام گور بر تخت شاهی - 17

برگزیده هایی از شاهنامه ی فردوسی
***
سخنرانی آغازین ِ بهرام گور* بر تخت شاهی
*** 
شاهان ایران، هنگام بر تخت شاهی نشستن، اساسنامه، مانیفست، برنامه و استراتژی سرحد داری خود را، با اعتماد به نفسی راستین، در قالب سخنرانی یا "خطابه" و نه "خطبه ی جلوس"* در میان می نهند و منتظر تایید نمی مانند. 
***
 سخنرانی بهرام گور در نه روز پس از به تخت شاهی نشستن.
***
روز نخست:
چو بر تخت بنشست بهرام گور/برو آفرین کرد بهرام و هور-
پرستش گرفت آفریننده را/جهاندار و بیدار و بیننده را-
 ازان پس چنین گفت کاین تاج و تخت/ازو یافتم کافریدست بخت-
بدو هستم امید و هم زو هراس/وزو دارم از نیکویها سپاس-
شما هم بدو نیز نازش کنید/بکوشید تا عهد او نشکنید-
زبان برگشادند ایرانیان/که بستیم ما بندگی را میان-
که این تاج بر شاه فرخنده باد/همیشه دل و بخت او زنده باد-
وزان پس همه آفرین خواندند/همه بر سرش گوهر افشاندند-

روز دوم:
چنین گفت بهرام کای سرکشان/ز نیک و بد روز دیده نشان-
همه بندگانیم و ایزد یکیست/پرستش جز او را سزاوار نیست-
ز بد روز بیبیم داریمتان/به بدخواه حاجت نیاریمتان- 
چنین گفت بهرام با مهتران/که این نیکنامان و نیکاختران-
به یزدان گراییم و رامش کنیم/بتازیم و دل زین جهان برکنیم-
بگفت این و اسپ کیان خواستند/کیی بارگاهش بیاراستند-

روزسوم:
سه دیگر چو بنشست بر تخت گفت/که رسم پرستش نباید نهفت-
به هستی یزدان گوایی دهیم/روان را بدین آشنایی دهیم-
بهشتست و هم دوزخ و رستخیز/ز نیک و ز بد نیست راه گریز-
کسی کو نگرود به روز شمار/مر او را تو بادین و دانا مدار-

روز چهارم:
به روز چهارم چو بر تخت عاج/بسر بر نهاد آن پسندیده تاج-
چنین گفت کز گنج من یک زمان/نیم شاد کز مردم شادمان-
نیم خواستار سرای سپنج/نه از بازگشتن به تیمار و رنج-
که آنست جاوید و این رهگذار/تو از آز پرهیز و انده مدار-

روز پنجم:
به پنجم چنین گفت کز رنج کس/نیم شاد تا باشدم دسترس-
به کوشش بجوییم خرم بهشت/خنک آنک جز تخم نیکی نکشت-

روز ششم:
ششم گفت بر مردم زیردست/مبادا که هرگز بجویم شکست-
جهان را ز دشمن تنآسان کنیم/بداندیشگان را هراسان کنیم-

روز هفتم:
به هفتم چو بنشست گفت ای مهان/خردمند و بیدار و دیده جهان-
چو با مردم زفت زفتی کنیم/همی با خردمند جفتی کنیم-
هرانکس که با ما نسازند گرم/بدی بیش ازان بیند او کز پدرم-
هرانکس که فرمان ما برگزید/غم و درد و رنجش نباید کشید-

روز هشتم:
به هشتم چو بنشست فرمود شاه/جوانوی را خواندن از بارگاه-
بدو گفت نزدیک هر مهتری/به هر نامداری و هر کشوری-
یکی نامه بنویس با مهر و داد/که بهرام بنشست بر تخت شاد-
خداوند بخشایش و راستی/گریزنده از کژی و کاستی-
که با فر و برزست و با مهر و داد/نگیرد جز از پاک دادار یاد-
پذیرفتم آن را که فرمان برد/گناه آن سگالد که درمان برد-
نشستم برین تخت فرخ پدر/بر آیین طهمورث دادگر-
به داد از نیاکان فزونی کنم/شما را به دین رهنمونی کنم-
جز از راستی نیست با هرکسی/اگر چند ازو کژی آید بسی-
بران دین زردشت پیغمبرم/ز راه نیاکان خود نگذرم-

روز نهم:
نهم گفت زردشت پیشین بروی/به راهیم پیغمبر راستگوی-
همه پادشاهید بر چیز خویش/نگهبان مرز و نگهبان کیش-
به فرزند و زن نیز هم پادشا/خنک مردم زیرک و پارسا-
نخواهیم آگندن زر به گنج/که از گنج درویش ماند به رنج-
گر ایزد مرا زندگانی دهد/برین اختران کامرانی دهد-
یکی رامشی نامه خوانید نیز/کزان جاودان ارج یابید و چیز-
ز ما بر همه پادشاهی درود/به ویژه که مهرش بود تار و پود-
..............................................................................
* "خطبه ی جلوس"، در عهد سلطان های صفوی، عالمان، شاعران، ادیبان و یا ... "خطبه ی جلوس" را برای تایید شاه میخواندند.
*  بهرام گور،
*  بهرام گور، پسر ِ یزدگردِ بزهکار:
یکی کودک آمدش هرمزد روز/به نیک اختر و فال گینی فروز -
هم آنگه پدر کرد بهرام نام/ازان کودک خرد شد شادکام -

 نژاد مادری بهرام گور از شمیران شاه:
ز مادر نبیره ی شمیران شهم/ز هر گوهری با خرد همرهم -
بران دین زردشت ِ پیغمبرم/ز راه نیاکان خود نگذرم -
شکارش نباشد جز از شیر و گور/ازیراش خوانند بهرام گور -

بهرام گور، نهصد و سی چهار زن داشت.