برزویه، پزشک سخنور نوشیروان و گیاه سخن گوی در شاهنامه ی فردوسی

و.ک(149)

برگزیده هایی از شاهنامه ی فردوسی

***

برزویه، پزشک سخنور نوشیروان و گیاه سخن گوی در شاهنامه ی فردوسی

***

برزویه، پزشک سخنور نوشیروان به درخواست نوشیروان برای یافتن ِ گیاه سخن گوی، با هدیه و نثار، نزد رای هندی به قنوج فرستاده می شود و با پزشکان هندی به کوه رفته و همه ی داروهای گیاهی را برای سخن گو کردن مرده گان می آزمایند و نتیجه نگرفته، باز می گردند: 

چنان بد که روزی بهنگام بار / بیامد برنامور شهریار – 

چنین گفت کای شاه دانش‌پذیر / پژوهنده ویافته یادگیر – 

من امروز دردفتر هندوان / همی‌بنگریدم بروشن روان – 

چنین بدنبشته که برکوه هند /گیاییست چینی چورومی پرند – 

که آن را چو گردآورد رهنمای/ بیامیزد ودانش آرد بجای – 

چو بر مرده بپراگند بی‌گمان / سخنگوی گردد هم اندر زمان – 

کنون من بدستوری شهریار / بپیمایم این راه دشوار خوار – 

بسی دانشی رهنمای آورم / مگر کین شگفتی بجای آورم – 

تن مرده گرزنده گردد رواست / که نوشین روان برجهان پادشاست – 

برزویه با پزشکان رای هندی برای یافتن گیاهی که مرده گان را توان سخن گفتن می بخشد، رو سوی کوه می دارند:

چو بر زد سر از کوه رخشنده روز / پدید آمد آن شمع گیتی فروز -

پزشکان فرزانه را خواند رای / کسی کو به دانش بدی رهنمای -

چو برزوی بنهاد سرسوی کوه / برفتند با او پزشکان گروه -

پیاده همه کوهساران بپای / بپیمود با دانشی رهنمای -

گیاهان ز خشک و ز تر برگزید / ز پژمرده و آنچ رخشنده دید -

ز هرگونه دارو ز خشک و ز تر / همی بر پراگند بر مرده بر -

یکی مرده زنده نگشت ازگیا / همانا که سست آمد آن کیمیا -

همه کوه بسپرد یک یک به پای / ابر رنج او برنیامد به جای -

بهادر امیرعضدی