همزمانی "اتفاق عجیب ِ" تولد برمایه با تولد فریدون

و.ک(080)  

همزمانی "اتفاق عجیب ِ" تولد برمایه با تولد فریدون

***
جستاری در حاشیه ی کتاب زن در شاهنامه، دکتر جلال خالقی مطلق، برگردان از آلمانی: مریم رضایی، تهران: انتشارات محمود افشار، ۱۴۰۱، ص ۵۸ تا ۶۰  
***
‍ فرانک
او همسر آبتین و مادر فریدون است. رسالت او این است که پسرش فریدون را به هر قیمتی به سلطنت ایران‌زمین بگمارد و مردمی را که اسیر حکومت بیگانۀ ضحاک غاصب بودند، آزاد سازد. خلاصۀ داستان او چنین است: ضحاک بر اساس خواب وحشتناکی که موبد زیرک برای او تعبیر کرده بود، می‏دانست که فریدون نامی گرز بر دست او را از پای در خواهد آورد. این مرد آن‌گونه که موبد گزارش کرده بود، هنوز در شکم مادر بود. بعدها فریدون زاده شد. هنگام به جهان آمدن فریدون "اتفاق عجیبی" رخ داد و آن اینکه مادّه گاوی (که برمایه نام داشت) نیز از مادر زاده شد، به زیبایی طاووس نری که به‌مانندش تا‌ کنون دیده نشده بود. مردان ضحاک همه‌جا را به دنبال کودک (فریدون) می‏گشتند تا او را پیش از آنکه برنا و خطرناک شود، بکشند. ولی به جای کودک، پدرش آبتین را یافتند و او را کشتند. از این زمان فرانک اهمیت پیدا می‏کند. او نگران جان فرزند خویش است، به صاحب گاو پناه می‏برد تا فرزندش را با شیر برمایه بزرگ کند. سه سال کودک آنجا ماند و با شیر برمایه پرورش یافت. در این زمان ضحاک همه‌جا به دنبال کودک می‏گشت. ندایی از درون فرانک او را آگاه ساخت که جان فرزندش در خطر است. او با شتاب به‌سوی آن مرد شتافت و فرزندش را از او بازگرفت. در جستجوی کودک، ضحاک از وجود گاو آگاه گشت، او را کشت و خانۀ آبتین را به آتش کشید. فرانک با فرزندش به جانب کوه البرز می‏گریزد. در این کوه، مردی نیک و پرهیزگار زندگی می‏کند. فرانک، با آگاهی از رسالت پسرش و وظیفۀ خویش، کودک را به این مرد سپرد. به‌این‌ترتیب می‏توان رسالت فرانک و نقش او را تمام‏شده تلقی کرد. نقش او در آنچه بعد از این رخ می‏دهد، اهمیت چندانی ندارد. فریدونِ شانزده‌ساله از کوه البرز نزد مادر بر‌می‏گردد، تا از اصل و نسب خویش آگاهی یابد. فرانک به او می‌گوید که او از نوادگان طهمورث است و  سپس همۀ سختی‏هایی را که کشیده است، برای پسر تعریف می‏کند. فریدون تصمیم به انتقام می‏گیرد. فرانک نگران جان پسرش می‏شود و او را از خطر ضحاک آگاه می‏سازد. پیش از آنکه فریدون به فرماندهی سپاهی که به دستور کاوۀ آهنگر برای نبرد علیه ضحاک جمع و گسیل شده بود برود، برای خداحافظی نزد مادرش رفت. فرانک گریه‏کنان برای پسرش و برای جهانی خالی از بی‏خِرَدی دعا کرد. پس از آنکه فریدون ضحاک را از پای در‌می‏آورد، ما برای آخرین بار فرانک را می‏بینیم. هنگامی که او خبر پیروزی پسرش را شنید، ابتدا سر و تن بشست، سپس خود را روی زمین انداخت، دعا کرد و به مدت یک هفته به بینوایان نیکی‏های بسیار کرد و یک هفته نیز با نژادگان و اشراف‌زادگان جشن گرفت. سپس او به پسرش اموال نفیسی هدیه کرد.
شاعر این زن را با صفاتی چون بافضیلت (شاهنامه: «پرهنر»)، باهوش (شاهنامه، «خردمند») و مبارک (شاهنامه: «فرخنده») می‌ستاید.
.........................................

[زن در شاهنامه، دکتر جلال خالقی مطلق، برگردان از آلمانی: مریم رضایی، تهران: انتشارات دکتر محمود افشار، ۱۴۰۱، ص ۵۸-۶۰]

بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار؛ تعمیم زبان فارسی، تحکیم وحدت ملّی و تمامیت ارضی

&&&&

همزمانی "اتفاق عجیب ِ" تولد برمایه با تولد فریدون
***
عدم تناسب بین همزمانی تولد برمایه و تولد فریدون و شیر خوردن فریدون از برمایه ی تازه متولد شده.

ویکی پدیا:
گوساله ماده پس از رسیدن به سن بلوغ جنسی که از ده ماهگی به بعد است، به‌طور میانگین هر ۲۱ روز یکبار فحل می‌آید و آماده پذیرش دام نر می‌شود. نخستین تلقیح مصنوعی در این گاوها بعد از یک سالگی اتفاق می‌افتد. دوران حاملگی ۹ ماه طول می‌کشد و گاو شیرده در حدود دو سالگی نخستین فرزند خود را بزاید.

و

بارداری گاو در حدود ۲۷۹ روز است که اکثریت رشد پستان در این دوره اتفاق می افتد. شیردهی واقعی گاو، از زمان زایمان شروع می شود. این مرحله، نه تنها شامل تولید شیر می شود، بلکه شامل رشد و آغاز عملکرد غده پستانی، وضعیت متابولیک و تولید مثل گاو و رشد گوساله، می شود.
&&&
برمایه، در پیش بینی خواب ضحاک:
یکی گاو برمایه خواهد بدن/جهانجوی را دایه خواهد بدن-
تبه گردد آن هم به دست تو بر/بدین کین کشد گرزهٔ گاوسر-

تولد برمایه:
بسر بر همی گشت گردان سپهر/شده رام با آفریدون به مهر-
همان گاو کش نام بر مایه بود/ز گاوان ورا برترین پایه بود-
ز مادر جدا شد چو طاووس نر/بهر موی بر تازه رنگی دگر-

برمایه، پیش از تولد فریدون، گاوی شیرده هست:
پر از داغ دل خستهٔ روزگار/همی رفت پویان بدان مرغزار-
کجا نامور گاو برمایه بود/که بایسته بر تنش پیرایه بود-
به پیش نگهبان آن مرغزار/خروشید و بارید خون بر کنار-
بدو گفت کاین کودک شیرخوار/ز من روزگاری بزنهار دار-
پدروارش از مادر اندر پذیر/وزین گاو نغزش بپرور به شیر-
سه سالش همی داد زان گاو شیر/هشیوار بیدار زنهارگیر-

نتیجه:
بنابرین، تولد برمایه با تولد فریدون نمیتواند همزمان بوده باشد و در صورت همزمانی تولد برمایه با تولد فریدون، فریدون از مادر برمایه شیر خورده ست.

بهادر امیرعضدی